Η αντιπαράθεση μεταξύ των επιστημόνων έφερε στο επίκεντρο της δημοσιότητας την μαστογραφία, μετά από έναν αγώνα είκοσι ετών για την επιβολή της σαν το πλέον αξιόπιστο διαγνωστικό μέσο σε συνδυασμό με την κλινική εξέταση για την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού, ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα υγείας για τη γυναίκα, που τραυματίζει όχι μόνο το σώμα της αλλά και τον ευαίσθητο γυναικείο ψυχισμό της. Το Care θέλοντας να προλάβει την αποτύπωση στην συνείδηση κάθε γυναίκας της ρήσης «όπου υπάρχει καπνός, υπάρχει και φωτιά», αναζήτησε την πλέον έγκυρη ανάλυση του θέματος από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας Μαστού, Καθηγητή κ. Χρήστο Μαρκόπουλο, επί σειρά ετών υπεύθυνος Μονάδας Μαστού του Λαϊκού Νοσοκομείου Αθηνών, ο οποίος κατέθεσε τις απόψεις του στην καθημερινή εκπομπή του Flash 9.61 “ Υγεία για όλους”.

Care
Κύριε Μαρκόπουλε, αιφνιδιασθήκατε από την αντιπαράθεση των επιστημόνων γύρω από την μαστογραφία;

Χρήστος Μαρκόπουλος
Κατ’ αρχήν πρέπει να επισημάνουμε ότι όλη η συζήτηση που γίνεται γύρω από την μαστογραφία αφορά την αντιπαράθεση απόψεων μεταξύ επιστημόνων και όχι την εξαγωγή συμπερασμάτων για την μαστογραφία, κάτι που σίγουρα εκλαμβάνεται διαφορετικά από τον πολίτη και σίγουρα τον ξενίζει μια και συμβουλεύουμε τον πληθυσμό να κάνει μαστογραφίες.

Care
Πώς ξεκίνησε το θέμα σχετικά με την μαστογραφία;

Χ.Μ.
Για να μπορέσουμε να κάνουμε κάποια πράγματα κατανοητά από όλους και όχι μόνο από τους γιατρούς, θα πρέπει να πάμε πίσω στον Ιανουάριο του 2000, οπότε μια ομάδα επιστημόνων παίρνει μερικές μελέτες που έχουν γίνει στην Σουηδία και αναλύει τα συμπεράσματα εκείνων των μελετών σε σχέση με την μαστογραφία στον πληθυσμιακό έλεγχο. Με τον όρο πληθυσμιακό έλεγχο εννοούμε ότι σε κομμάτι του πληθυσμού, μιας συγκεκριμένης ηλικίας, εκτελούμε μαστογραφίες για να δούμε ποιό θα είναι το όφελος από αυτή την διαδικασία. Η ανάλυση αυτών των μελετών, κατά τους συγγραφείς, έδειξε ότι στη Σουηδία, και εδώ θα ήθελα να πω ότι παράλληλες μελέτες έγιναν και στην Ευρώπη αλλά και στην Αμερική και δεν αναφερόμαστε σ αυτές, έδειξε ότι μερικές από αυτές δεν είχαν γίνει « σωστά», σε ότι αφορά τα στατιστικά στοιχεία και την μεθοδολογία με αποτέλεσμα να βγάλουν το συμπέρασμα ότι η μαστογραφία σε πληθυσμιακό έλεγχο πιθανώς να μη προσφέρει όλα τα θετικά που λέμε σήμερα, δηλαδή την ελάττωση της θνησιμότητας από τον καρκίνο του μαστού. Λίγο αργότερα τον Οκτώβριο του 2001, κάνουν μία επιβεβαίωση πάλι οι ίδιοι ερευνητές που δημοσιεύθηκε στο Lancet, επιστημονικό περιοδικό ευρύτατης κυκλοφορίας. Για να γίνει όμως κατανοητό, ότι πρόκειται απλά για μία αντιπαράθεση επιστημόνων, στις 2 Φεβρουαρίου πάλι στο Lancet, από άλλη ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου στο Μόντρεαλ του Καναδά, με την ίδια ανάλυση καταλήγουν σε αντίθετα συμπεράσματα. Αντιπαραθέτουν ότι η ανάλυση των προηγουμένων δεν είναι σωστή και κατά την δική τους γνώμη η μαστογραφία όντως προσφέρει στη μείωση της θνησιμότητας, ειδικά σε γυναίκες άνω των 50 ετών. Εδώ πρέπει να τονίσω ότι δεν πρέπει ο κόσμος να εκλάβει ότι έχουμε ένα συμπέρασμα ότι η μαστογραφία είναι άχρηστη και δεν προσφέρει, αλλά να κατανοήσει ότι είναι μια επιστημονική ανάλυση, αντιπαράθεση μεταξύ επιστημόνων. Για να καταλήξουν σε σοβαρότερα συμπεράσματα στην Αμερική, έχουν ήδη ξεκινήσει μία σοβαρή προσπάθεια υπό κρατική επίβλεψη.

Care
Πώς θα σχολιάζατε τις ανακοινώσεις δέκα οργανώσεων υγείας, μεταξύ των οποίων η Αμερικανική Ακαδημία Οικογενειακών Γιατρών και η Αμερικανική Καρκινολογική Εταιρία, οι οποίες παροτρύνουν τις γυναίκες να συνεχίσουν να υποβάλλονται σε μαστογραφίες ετησίως, θεωρώντας ότι αυτές οι δημόσιες αντιπαραθέσεις υποσκάπτουν την εμπιστοσύνη απέναντι στην μαστογραφία που αναπτύχθηκε τα τελευταία είκοσι χρόνια. Γιατί υπεραμύνονται της μαστογραφίας;

Χ.Μ.
Η εμπειρία στην συγκεκριμένη μέθοδο και στο όφελος που έχει προφέρει όλα αυτά τα χρόνια είναι η αφετηρία αυτών των ανακοινώσεων. Πρέπει να τονίσουμε ότι ακόμη και οι μελέτες που αμφισβήτησαν την μείωση της θνησιμότητας, δεν αμφισβητούν την εγκυρότητα της διάγνωσης που μπορεί να κάνει η μαστογραφία. Ολοι συμφωνούν ότι είναι το πλέον ενδεδειγμένο μέσο για διάγνωση ενός καρκίνου του μαστού, και βέβαια έγκαιρη διάγνωση σημαίνει ανεύρεση του καρκίνου σε πρώιμο στάδιο και κατά συνέπεια πολύ καλή πορεία με ελαφρές θεραπείες και περισσότερα χρόνια επιβίωσης. Βέβαια τα ΜΜΕ δίνουν ευκολότερα βήμα σε αρνητικές ειδήσεις, υπερτονίζοντας κάτι πιθανώς αρνητικό χωρίς να τονίζουν την χρησιμότητα της μαστογραφίας ακόμη και πριν την αντιπαράθεση, με αποτέλεσμα να κλονίζεται η εμπιστοσύνη κάθε γυναίκας, μια και δεν μπορεί να φιλτράρει την είδηση λόγω έλλειψης ιατρικής γνώσης, χάνοντας την ουσία που είναι ότι η μαστογραφία είναι ότι εγκυρότερο και προσφορότερο για την διάγνωση του καρκίνου του μαστού.

Care
Ποιό είναι το μήνυμα που θα θέλατε να στείλετε στις Ελληνίδες σε ότι αφορά την αμφισβήτηση της μαστογραφίας;

Χ.Μ.
Συμπερασματικά θα πρέπει να τονίσουμε τρία σημεία. Πρώτον ότι κανείς δεν λέει ότι η μαστογραφία βλάπτει ή χάνει την αξία της σαν διαγνωστικό μέσο. Πιθανώς να μην προσφέρει αυτά που περιμέναμε, αλλά παραμένει το πλέον αξιόπιστο διαγνωστικό μέσο σε συνδυασμό με την κλινική εξέταση. Δεύτερον ότι η έγκαιρη διάγνωση σε επίπεδο ενός ατόμου, της γυναίκας που ελέγχεται για καρκίνο του μαστού, μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την μαστογραφία, με τις θετικές επιπτώσεις της αποφυγής της μαστεκτομής και της καλής πορείας της ασθενούς και τρίτον ότι είναι κρίμα να κλονισθεί η εμπιστοσύνη απέναντι στην μαστογραφία, που δημιουργήθηκε με αγώνα τα τελευταία είκοσι χρόνια και να απολέσουμε την ωφέλεια που μπορούμε να έχουμε στην μάχη για την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού.

---

Σύντομο βιογραφικό
Χρήστος Μαρκόπουλος, MD, MPhil, Επίκουρος Καθηγητής
e-mail: cmarkop@hol.gr

Πρόεδρος της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας Μαστού
Μέλος του Αμερικανικού Κολλεγίου Χειρουργών Μαστού
Μέλος Δ.Σ. Ελληνικής Μαστολογικής Εταιρείας
Μέλος Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Ενδοκρινών Αδένων
Μέλος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας
Μέλος Δ.Σ. της Ελληνικής Εταιρείας Ερευνας Καρκίνου του Μαστού
Υπεύθυνος Μονάδας Μαστού Λαϊκού Νοσοκομείου Αθηνών

Διαβάστε επίσης

• Χρήσιμες συμβουλές για το Πασχαλινό Τραπέζι
• Ο καθηγητής Ψυχιατρικής Κώστας Στεφανής στο υπουργείο Υγείας
• Πρόσβαση στη μόρφωση για όλους. Μιλά στο Care η καθηγήτρια κ. Α. Καλαντζή
• Η ομορφιά στην υπηρεσία της υγείας
• Παγκόσμια Ημέρα Μαστογραφίας