Σύντομη περιγραφή – ορισμός

Είναι η πάθηση που προκαλείται από την έλλειψη των θυρεοειδικών ορμονών κατά την ενήλικο ζωή. Όταν αυτή η έλλειψη είναι μεγάλη και παρατεταμένη, δημιουργεί μια συγκεκριμένη κλινική εικόνα που λέγεται μυξοίδημα.Ανάλογα με το επίπεδο που βρίσκεται η βλάβη χωρίζεται σε πρωτοπαθή υποθυρεοειδισμό, όπου η βλάβη αφορά τον θυρεοειδή αδένα και δευτεροπαθή, όπου η βλάβη βρίσκεται στο επίπεδο της υπόφυσης.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ

– Πρωτοπαθής υποθυρεοειδισμός : Είναι πιο συνηθισμένος και οφείλεται σε θυρεοειδεκτομή, καταστροφή του θυρεοειδούς από ραδιενεργό ιώδιο, λήψη φαρμάκων, χρόνια θυρεοειδίτιδα, ή ακτινοβολία της περιοχής. Οι περισσότερες περιπτώσεις οφείλονται πάντως σε αυτοάνοσα νοσήματα (δηλαδή ο οργανισμός παράγει κάποια αντισώματα που στρέφονται εναντίον του αδένα). Ιδιαίτερα συχνός είναι και ο ιδιοπαθής πρωτοπαθής υποθυρεοειδισμός που αφορά στα ηλικιωμένα άτομα και δεν έχει σαφή αιτιολογία.
– Δευτεροπαθής υποθυρεοειδισμός : Συνήθως προκαλείται από βλάβη της υπόφυσης.

ΚΛΙΝΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

Τα κύρια συμπτώματα είναι αδυναμία, κούραση, δυσκολία προσαρμογής στο κρύο, ξηρότητα δέρματος και διαταραχές στην περίοδο. Τα νύχια είναι εύθραστα, οι τρίχες λεπτές και ξηρές και τα αντανακλαστικά είναι βραδέα. Όταν η νόσος είναι προχωρημένη (μυξοίδημα), η ομιλία είναι αργή, δεν υπάρχει εφίδρωση, συνήθως παρουσιάζεται αύξηση του σωματικού βάρους, ελλατώνονται οι αισθήσεις και μπορεί να παρουσιαστούν δύσπνοια, στηθαγχικό άλγος και μουδιάσματα στους μύες. Το πρόσωπο παρουσιάζεται με έντονο οίδημα στα βλέφαρα, με πάχυνση της γλώσσας και το δέρμα παίρνει το χρώμα του καρότου. Η καρδιά είναι μεγάλη, ο σφυγμός αργός, η πίεση μπορεί να είναι φυσιολογική ή αυξημένη. Συχνή είναι η εμφάνιση συλλογών υγρού σε διάφορες σωματικές κοιλότητες: περικαρδίτιδα, πλευρίτιδα, ασκίτης.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

Το χαρακτηριστικό εύρημα είναι οι χαμηλές τιμές της θυροξίνης. Συχνά συνυπάρχουν και ανωμαλίες στην έκκριση και άλλων ορμονών, ειδικά της προλακτίνης και των ορμονών που παράγονται από τον φλοιό των επινεφριδίων, ειδικά εάν ο υποθυρεοειδισμός είναι δευτεροπαθής. Η χοληστερίνη ορού είναι χαμηλή και συχνά υπάρχει αναιμία. Αυτή είναι συνήθως μακροκυτταρική (με μεγάλα ερυθρά) ή, σε γυναίκες με μηνορραγία, είναι μικροκυτταρική. Οι τίτλοι θυρεοειδικών αντισωμάτων είναι αυξημένοι, όταν συνυπάρχουν θυρεοειδίτιδα του Hashimoto και ιδιοπαθής πρωτοπαθής υποθυρεοειδισμός. Η κύρια διαγνωστική εξέταση είναι η μέτρηση των επιπέδων της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης στον ορό: υψηλά επίπεδα συνηγορούν υπέρ πρωτοπαθούς υποθυρεοειδισμού, χαμηλά επίπεδα υπέρ βλάβης της υποφύσεως.

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Οι εκδηλώσεις ενός μυξοιδηματικού ασθενούς μπορούν να μιμηθούν ένα πλήθος παθολογικών καταστάσεων. Γενικά στην ιατρική, ο θυρεοειδής αδένας αναφέρεται ως ο «μεγάλος μίμος», με την έννοια ότι μπορεί να μιμηθεί οποιαδήποτε κλινική νόσο. Έτσι, κάθε περίπτωση ανεξήγητης αναιμίας, δύσκολης στην αντιμετώπιση καρδιακής ανεπάρκειας, συλλογής υγρού σε κοιλότητα του οργανισμού, διαταραχών στην περίοδο και εμφανίσεως απότομα εκδηλώσεων από την ψυχική σφαίρα, θα πρέπει να οδηγεί σε διερεύνηση των επιπέδων των θυρεοειδικών ορμονών.

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

-καρδιακής φύσεως, με προχωρημένη στεφανιαία νόσο και δύσκολη καρδιακή ανεπάρκεια, που μπορεί να επιδεινώνεται με τη θεραπεία υποκατάστασης με θυροξίνη
-ευαισθησία στις λοιμώξεις
-εμφάνιση οργανικών ψυχώσεων
-στειρότητα
-έντονη ευαισθησία στη χρήση οπιούχων (ναρκωτικά). Ο υποθυρεοειδικός ασθενής μπορεί να πεθάνει ακόμη και με πολύ μικρές δόσεις
-μυξοιδηματικό κώμα : σπάνια σχετικά κατάσταση, σε παραμελημένους ασθενείς. Μετά από ένα εκλυτικό γεγονός (λοίμωξη, χρήση ναρκωτικών, έκθεση στο ψύχος κλπ), ο ασθενής πέφτει σε βαθύ λήθαργο, με βαριά υποθερμία, υπόταση και διαταραχές στην ισορροπία του νερού και των ηλεκτρολυτών (κάλιο, νάτριο). Ο ασθενής μπορεί να εμφανίσει σπασμούς. Η θνησιμότητα είναι πολύ υψηλή. Η θεραπεία έγκειται στην χορήγηση συνδυασμού Τ3 και υδροκορτιζόνης.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Για τη θεραπεία χρησιμοποιείται θυρεοειδική ορμόνη ή ένα συνθετικό σκεύασμα. Θα πρέπει να δοθεί έμφαση στο γεγονός ότι, σε βαριά υποθυρεοειδικά άτομα ή σε ηλικιωμένους, η θεραπεία υποκατάστασης θα πρέπει να ξεκινήσει με μικρές δόσεις, για τον φόβο εμφάνισης επιπλοκών ιδίως από την καρδιά. Μόλις εξαφανιστούν τα συμπτώματα υποθυρεοειδισμού, θα πρέπει να σταθεροποιείται η δόση της θυροξίνης, έτσι ώστε τα επίπεδα των ορμονών στο αίμα να διατηρούνται σε φυσιολογικά επίπεδα.
Η χρήση θυρεοειδικών ορμονών για λόγους μη θεραπευτικούς (πχ., για μείωση του σωματικού βάρους) είναι καταδικαστέα.

ΠΡΟΓΝΩΣΗ

Το μεγαλύτερο πρόβλημα έγκειται στην έγκαιρη διαγνωστική υποψία και αντιμετώπιση. Οι χρόνια παραμελημένοι ηλικιωμένοι ασθενείς, με καρδιακά προβλήματα, συλλογές, λοιμώξεις κινδυνεύουν περισσότερο. Γενικά, η έγκαιρη χορήγηση θεραπείας υποκατάστασης έχει καλή ανταπόκριση και με επαρκή θεραπεία, είναι δυνατή η πλήρη αποκατάσταση του ασθενούς.

Διαβάστε επίσης

• Τι είναι ο θυρεοειδής αδένας και ποιές είναι οι πιο συχνές παθήσεις
• Ο διαβήτης των ενηλίκων απειλεί τα παχύσαρκα παιδιά
• Κάπνισμα στην εγκυμοσύνη: Αιτία διαβητικών ή παχύσαρκων ενηλίκων
• Μειώνεται το ποσοστό των ενήλικων καπνιστών στις ΗΠΑ
• Υποθυρεοειδισμός