Κανένας, ποτέ, δεν αμφισβήτησε τη χρησιμότητα του ύπνου. Ωστόσο, παρά την επιστημονική πρόοδο, κανένας δεν τολμά να ισχυριστεί ότι κατέχει και τα μυστικά του. Αυτή η γοητεία του ύπνου, αντικατοπτρίζεται πολύ όμορφα στην Ελληνική παράδοση και μυθολογία: Από τη μια, ο ύπνος-Μορφέας, ισόθεος, που χαλαρώνει, αναζωογονεί και ηρεμεί και από την άλλη, ο ύπνος-μικρός ‘θάνατος’, άγνωστος και μυστηριώδης. Σε αυτές τις διαστάσεις προσπάθησαν να ρίξουν φως, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, οι οποίοι στην έρευνα που δημοσιεύεται στο περιοδικό ‘Neuron’, συμπεραίνουν ότι ο ύπνος παίζει καθοριστικό ρόλο στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης του εγκεφάλου.

Οι ερευνητές βρήκαν ότι ο ύπνος επεκτείνει δραματικά τις μεταβολές στις συνδέσεις του εγκεφάλου κατά την ζωτική περίοδο ανάπτυξης της οπτικής ικανότητας, μελέτησαν δε αυτήν την υπόθεση σε γάτες. Συγκεκριμένα κάλυψαν το ένα μάτι στις γάτες για 6 ώρες. Στη συνέχεια, άφησαν τις μισές γάτες να κοιμηθούν για 6 ώρες.

Διαπίστωσαν, ότι μια από τις λειτουργίες του ύπνου, είναι να συγκεντρώνει τις μνήμες σε ένα συγκεκριμένο σημείο, επιδρώντας έτσι στην πλαστικότητα του φλοιού. Η μελέτη βρήκε ότι ένα σημαντικό ποσοστό της πλαστικότητας του εγκεφάλου, εξαρτάται από τη φάση του ύπνου, που χαρακτηρίζεται ως μη-REM. Είναι εκείνη η φάση του βαθέος, χωρίς όνειρα ύπνου.

Βρήκαν ότι η πρόσκαιρη απώλεια όρασης από το ένα μάτι, πυροδότησε μεταβολές στον εγκέφαλο, που χαρακτηρίστηκαν από τη γρήγορη αναδιάρθρωση των νευρικών κυκλωμάτων, που είναι γνωστά ως ‘οπτική κυρίαρχη πλαστικότητα’.

Στη συνέχεια κατέγραψαν την επίδραση που είχε ο ύπνος πάνω σε αυτές τις μεταβολές και βρήκαν ότι ο εγκέφαλος των γατών που κοιμήθηκαν για 6 ώρες, επέστρεψε δυο φορές πιο γρήγορα στην αρχική κατάσταση, από τον εγκέφαλο των γατών που δεν κοιμήθηκαν.

Σύμφωνα με τον ερευνητή Marcos Frank, ‘όλα τα ζώα, ακόμη και οι μύγες, κοιμούνται’. Ωστόσο, παρά την εξέλιξη της γνώσης που αφορά στη νευροβιολογία του ύπνου, ο λόγος για τον οποίο ο εγκέφαλος χρειάζεται τον ύπνο παραμένει μυστήριο. Μια από τις πτυχές του μυστηρίου είναι ο λόγος για τον οποίο τα μικρά ζώα και τα μωρά κοιμούνται πολύ περισσότερο από τους ενήλικες.

Η ικανότητα μεταβολής του εγκεφάλου – ανάπτυξη και ενδυνάμωση των συνδέσεων μεταξύ των νευρώνων – είναι η βάση για την ανάπτυξή του. Αυτή η διεύρυνση του εγκεφαλικού κυκλώματος συνεχίζεται σε μικρότερη κλίμακα και στην ενήλικο ζωή.

Αυτή η διεργασία ανάπτυξης του εγκεφάλου, γνωστή και ως πλαστικότητα, φαίνεται ότι βρίσκεται πίσω από την ικανότητα του εγκεφάλου να ελέγχει τη συμπεριφορά, την ικανότητα μάθησης και τη μνημονική ικανότητα. Παράγοντες που προέρχονται από το περιβάλλον ή και από τον ίδιο τον οργανισμό, επιδρούν στην πλαστικότητα, διεγείροντας τους νευρώνες.

Διαβάστε επίσης

• Τα μυστικά της λιπομέτρησης
• Τα μυστικά της στυτικής λειτουργίας
• Γάλα και υγιεινή ζωή τα μυστικά της 117χρονης αλβανίδας
• Τα μυστικά του εμφιαλωμένου νερού
• Τα μυστικά του γήρατος