Η Παγκόσμια Ημέρα της Υγείας, που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 7 Απριλίου, είναι φέτος αφιερωμένη στους ανθρώπους με ψυχικά νοσήματα. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας με το σύνθημα “Σταματήστε τον αποκλεισμό – Τολμήστε να Νοιαστείτε” δίνει το έναυσμα για την έναρξη μιας παγκόσμιας εκστρατείας που θα σταματήσει τους κοινωνικούς αποκλεισμούς, καθώς ένας στους δέκα ανθρώπους στον κόσμο πάσχει από κάποια ψυχική διαταραχή. Τα παγκόσμια δεδομένα δίνουν στις διανοητικές παθήσεις, περίοπτη θέση ανάμεσα στις αιτίες που προκαλούν νοσηρότητα και αναπηρίες. Το πρόβλημα γίνεται ακόμη μεγαλύτερο από τις επιπτώσεις που παρουσιάζονται στον περίγυρο και το κοινωνικό περιβάλλον αυτών των ασθενών. Στην Ελλάδα, επίσημα στοιχεία αναφέρουν ότι 1 στους 3 Ελληνες παρουσιάζει κάποια στιγμή στην ζωή του κάποια ψυχική διαταραχή και μάλιστα ο 1 στους 4 ασθενείς που προσέρχεται στα εξωτερικά ιατρεία κάποιου νοσοκομείου με σωματικά προβλήματα, παρουσιάζει ψυχική πάθηση.

Οι διαστάσεις του προβλήματος είναι γνωστές και σημαντικές. Το 11,5% του παγκοσμίου πληθυσμού έχουν καταγεγραμμένη κάποια νευροψυχιατρική πάθηση. Η πιο συχνή είναι η μονοπολική κατάθλιψη, πάθηση που αφορά 4 στους 10 πάσχοντες.

Ο αλκοολισμός (11,5%), η διπολική κατάθλιψη (10%) και η ψύχωση (8,5%) ακολουθούν. Οι αριθμοί ακολουθούν αυξητική πορεία. Σύμφωνα μάλιστα με έκθεση του 1990, το 50% των καταστάσεων που προκαλούν αναπηρία, είναι νευροψυχιατρικές διαταραχές.

Πέρα από τους πραγματικά συγκλονιστικούς αριθμούς, η κοινωνική διάσταση είναι ακόμη πιο σοβαρή. Σε πολλά μέρη του κόσμου, η ύπαρξη κάποιου ψυχικά ασθενούς δημιουργεί συνθήκες κοινωνικού αποκλεισμού και οδηγεί την οικογένειά του σε απομόνωση.

Σε αρκετές περιπτώσεις, γύρω από κάποιον ψυχικά πάσχοντα, υπάρχει μια κακοποιημένη γυναίκα ή παιδί ή ένας υπερήλικας που έχει εγκαταλειφθεί. Η ύπαρξη διαταραχών τέτοιου είδους, οδηγούν αρκετούς από τους πάσχοντες, σε αδυναμία ή μειωμένη απόδοση στην εργασία τους, με αποτέλεσμα την ανέχεια.

Στην Ελλάδα, η κατάσταση είναι ανάλογη. Με βάση τα επίσημα στοιχεία, στα ειδικά ιδρύματα νοσηλεύεται μόνο το 1% των ψυχικά πασχόντων, ποσοστό που αντικατοπτρίζει μόνο ένα πολύ μικρό μέρος του προβλήματος της ψυχικής υγείας στη χώρα μας. Από την άλλη πλευρά, τα νευροψυχιατρικά ιδρύματα, σπανίως έχουν την υποδομή και το περιβάλλον που είναι κατάλληλο για τη θεραπεία αυτών των πασχόντων.

Ο στόχος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, είναι να μειωθεί ο χρόνος θεραπείας που ισχύει σήμερα για τις ψυχικές διαταραχές αλλά και το κενό που παρατηρείται ορισμένες φορές στην αντιμετώπιση ασθενειών όπως κατάθλιψη, σχιζοφρένεια και Αλτσχάιμερ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, εναρμονισμένη με το πνεύμα της ημέρας, αποφάσισε μόλις εχθές – και μάλιστα μετά από πρωτοβουλία της Ελληνίδας ευρωβουλευτού Κας Μαλλιώρη – να θεσπίσει ενιαία ευρωπαϊκή πολιτική για την αντιμετώπιση των ψυχικών νοσημάτων.