Θα έχετε σίγουρα ακούσει ή διαβάσει για τη λαπαροσκόπηση ή μπορεί και να ξέρετε κάποιον που έκανε εγχείρηση χολής και ήταν πίσω στη δουλειά του σε μια-δύο μέρες. Η λαπαροσκοπική και η μικροεπεμβατική χειρουργική είναι μια σχετικά καινούρια χειρουργική μέθοδος και αντίληψη, που βοηθά να βγαίνουν οι ασθενείς από το νοσοκομείο νωρίτερα και να επιστρέφουν στις καθημερινές τους ασχολίες γρηγορότερα, με λιγότερο πόνο, και σε πολλές περιπτώσεις, με λιγότερα έξοδα. Για τους παραπάνω λόγους, τόσο η λαπαροσκοπική όσο και η μικροεπεμβατική χειρουργική, κερδίζουν συνεχώς έδαφος για την αντιμετώπιση αρκετών χειρουργικών παθήσεων.

Τι είναι η λαπαροσκοπική & μικροεπεμβατική χειρουργική;

Την τελευταία δεκαετία, από το 1989 που άρχισαν να πραγματοποιούνται οι πρώτες λαπαροσκοπικές χολοκυστεκτομές, έχει υπάρξει μιά αλματώδης πρόοδος στην αρένα της λαπαροσκοπικής και μικροεπεμβατικής χειρουργικής.

Αυτό οφείλεται αφ’ ενός μεν στην εφαρμογή της λαπαροσκοπικής μεθόδου σε πολλές άλλες επεμβάσεις εκτός της χολοκυστεκτομής, αφ’ ετέρου δε στην τεχνολογική πρόοδο, που δίνει την δυνατότητα στον κατάλληλα εκπαιδευμένο χειρουργό, να πραγματοποιεί αυτές τις επεμβάσεις με ασφάλεια και σε πολλές περιπτώσεις με θεαματικά καλύτερα αποτελέσματα, σε σχέση με την κλασσική μέθοδο.

Τό μεγάλο πλεονέκτημα αυτής της τεχνικής είναι ότι δεν χρειάζεται μιά μεγάλη τομή. Αντίθετα ο χειρουργός δουλεύει μέσα από 3-4 μικρές οπές (ports), παρακολουθώντας τις κινήσεις του και τα εσωτερικά όργανα του ασθενή σε μιά οθόνη τηλεόρασης. Αυτή είναι η πιό σημαντική διαφορά μεταξύ λαπαροσκοπικής και κλασσικής χειρουργικής.

Δεν υπάρχει μεγάλη τομή που πρέπει να επουλωθεί, και έτσι οι ασθενείς πονάνε λιγότερο και αναρρώνουν γρηγορότερα. Η σημασία της γρήγορης ανάρρωσης, όπως θα δούμε και παρακάτω, συνδέεται άμεσα με την αποφυγή μετεγχειρητικών επιπλοκών που μπορεί να αποβούν μοιραίες.

Η χειρουργική του 21ου αιώνα

Η χειρουργική είναι μια ειδικότητα που βρίσκεται σε συνεχή εξέλιξη με στόχο την καλύτερη αντιμετώπιση των χειρουργικών παθήσεων. Ειδικά η μικροεπεμβατική χειρουργική όμως, ξεκίνησε με κύριο μέλημα τη βελτίωση της φροντίδας του ασθενή, ακολουθώντας μια ανθρωπιστική άποψη.

Βέβαια στην εξέλιξή της και με εφαλτήριο την ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη και υποστήριξη, έχει φτάσει όχι μόνο να βελτιώσει τις συνθήκες για το χειρουργικό ασθενή, αλλά και να δώσει λύσεις σε μακροχρόνια προβλήματα (ενδοαυλική αγγειοχειρουργική σε υψηλού κινδύνου ασθενείς, σταδιοποίηση κακοηθειών και ερευνητική λαπαροσκόπηση). Είναι λοιπόν αυτή η πορεία της χειρουργικής του μέλλοντος;

Αυτή τη στιγμή έχουν ήδη πραγματοποιηθεί bypass στεφανιαίων αγγείων σε παλλόμενη καρδιά με ρομποτική υποστήριξη, πού δεν αντικαθιστά, αλλά αυξάνει τις τεχνικές δυνατότητες του χειρουργού. Εχουν γίνει λαπαροσκοπικές επεμβάσεις με ρομποτική υποστήριξη, με τον εξειδικευμένο χειρουργό σε άλλο μέρος και σε συνεργασία βέβαια με ιατρική ομάδα στον τόπο του χειρουργείου.

Η ανάπτυξη της τηλεϊατρικής βοηθά στην γρήγορη μετάδοση αυτής της γνώσης με τηλεσεμινάρια, παρακολούθηση ζωντανών λαπαροσκοπικών επεμβάσεων για εκπαιδευτικούς σκοπούς και telementoring, δηλαδή καθοδήγηση ενός χειρουργού σε μιά καινούργια τεχνική κατά την διάρκεια της επέμβασης, από έναν ειδικό εκ του μακρόθεν.

Η εφαρμογή της λαπαροσκοπικής μεθόδου ίσως είναι τόσο επαναστατική γιά την χειρουργική αυτού του αιώνα, όσο ήταν και η εφαρμογή της αναισθησίας για τον προηγούμενο. Και είναι σίγουρο ότι θα συνεχίσει να εξελίσεται καθώς η επιδεξιότητα των χειρουργών θα αυξάνεται και η τεχνολογία θα δίνει καινούργιες λύσεις.

Είναι όμως σημαντικό να τονιστεί ότι απαιτείται ειδική εκπαίδευση από την οποία πρέπει να περάσει ο χειρουργός, προκειμένου να μπορεί να πραγματοποιεί τις επεμβάσεις αυτές με ασφάλεια. Και αυτό γιατί από το γνωστό τρισδιάστατο χειρουργικό πεδίο πρέπει να μεταφερθεί στο χώρο της επίπεδης οθόνης και στα μακριά λαπαροσκοπικά εργαλεία που απαιτούν διαφορετικούς λεπτούς χειρισμούς.

Ποιά είναι τα πλεονεκτήματα λαπαροσκοπικής χειρουργικής

Το κυριότερο πλεονέκτημα, από το οποίο απορέουν και πολλά άλλα, είναι η ελαχιστοποίηση του τραύματος γιά τον ασθενή. Λέγοντας τραύμα, δεν εννοούμε τη μικρή τομή ως κοσμητικό επίτευγμα, αλλά την διατάραξη της φυσιολογίας του οργανισμού από μία επέμβαση. Εχουν πραγματοποιηθεί εργαστηριακές έρευνες, που αποδεικνύουν ότι αυτή η εισβολή, όπως την αντιλαμβάνεται ο οργανισμός, είναι κατά πολύ μικρότερη στις λαπαροσκοπικές επεμβάσεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να χρειάζεται λιγότερη ενέργεια γιά την επαναφορά του οργανισμού στα φυσιολογικά και η ανάρρωση να είναι ταχύτερη.

Το δεύτερο πλεονέκτημα είναι ότι ο μετεγχειρητικός πόνος είναι λιγότερος. Αυτό μειώνει την ανάγκη για ναρκωτικά αναλγητικά και έτσι ο ασθενής σηκώνεται από το κρεββάτι πιο γρήγορα. Επίσης, σε επεμβάσεις στην κοιλιά, αυτό βοηθά και στην πιο γρήγορη κινητοποίηση του εντέρου, με επιστροφή στην κανονική διατροφή από το στόμα, σημαντικό παράγοντα στην αποφυγή λοιμώξεων.

Η γρήγορη κινητοποίηση του ασθενή από το κρεββάτι έχει και άλλα πλεονεκτήματα.

Μειώνεται ο κίνδυνος φλεβοθρόμβωσης και πνευμονικής εμβολής.

Μειώνονται οι πνευμονικές λοιμώξεις, καθώς ο ασθενής περπατά και αναπνέει πιο άνετα, λόγω λιγότερου πόνου.

Ελαχιστοποιείται επίσης η πιθανότητα διαπύησης του χειρουργικού τραύματος και σε μερικές μελέτες έχει φανεί ότι μειώνονται οι ενδοπεριτοναϊκές συμφύσεις, πράγμα σημαντικό για αποφυγή μελλοντικής εντερικής απόφραξης.

Ολα τα παραπάνω πλεονεκτήματα συμβάλλουν στην γρηγορότερη ανάρρωση και επιστροφή του ασθενή στο σπίτι και στις καθημερινές του ασχολίες.

Υπάρχουν κάποια μειονεκτήματα στη μέθοδο αυτή;

Αν ο χειρουργός που πραγματοποιεί την επέμβαση είναι κατάλληλα εκπαιδευμένος στη λαπαροσκόπηση, δεν έχει δειχθεί ότι η συχνότητα επιπλοκών είναι μεγαλύτερη. Βέβαια υπάρχει η καμπύλη εκμάθησης, που αναφέρεται στο διάστημα μέχρι να αποκτήσει κάποιος αρκετή εμπειρία με την επέμβαση.

Για αυτό το λόγο υπάρχουν στις ΗΠΑ μονοετή προγράμματα εξειδίκευσης (υποειδικότητα) στις πιο δύσκολες λαπαροσκοπικές επεμβάσεις, ώστε να αποκτά ο χειρουργός την εμπειρία που χρειάζεται, μέσα από μια συγκεκριμένη εκπαιδευτική διαδικασία. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή ανάλογο πρόγραμμα, άρα θα πρέπει ο χειρουργός να έχει εκπαιδευθεί σε κάποιο κέντρο του εξωτερικού.

Επίσης γιά ορισμένες επεμβάσεις, όπως για τους κακοήθεις όγκους του παχέος εντέρου, δεν έχει δοθεί ακόμα η τελική απάντηση, αν η λαπαροσκοπική και η κλασσική μέθοδος είναι εφάμιλλες. Γι’ αυτό αυτές οι επεμβάσεις θα πρέπει να γίνονται μόνο από κάποιον με εξειδίκευση στη λαπαροσκόπηση και σε συνδυασμό με ερευνητικά πρωτόκολλα.

Επεμβάσεις Λαπαροσκοπικής και Μικροεπεμβατικής Χειρουργικής

Λαπαροσκοπική Χολοκυστεκτομή
Λαπαροσκοπική επιδιόρθωση Κήλης (βουβωνοκήλη/ ομφαλοκήλη/ κοιλιοκήλη)
Λαπαροσκοπική Σκωληκοειδεκτομή
Λαπαροσκοπική Σπληνεκτομή
Λαπαροσκοπική επέμβαση γιά Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση (Νissen)
Λαπαροσκοπική οισοφαγομυοτομή γιά αχαλασία οισοφάγου
Λαπαροσκοπική Κολεκτομή/Εντερεκτομή (& κλείσιμο κολοστομίας)
Λαπαροσκοπική Επινεφριδιεκτομή / Νεφρεκτομή
Ερευνητική Λαπαροσκοπία (staging & pain syndrome)
Ενδοσκοπική Σαφηνεκτομή
Μικροεπεμβατική Αγγειοχειρουργική
Μικροεπεμβατική Χειρουργική Θώρακα
Λαπαροσκοπική Βαριατρική Χειρουργική (εγχειρήσεις για απώλεια βάρους)

Σε επόμενα άρθρα θα παρέχουμε πληροφορίες για την κάθε επέμβαση χωριστά, για την καλύτερη πληροφόρησή σας.

Διαβάστε επίσης

• Γυμνοί μέσα στο σπίτι
• Μαγειρέψτε στο σπίτι πιο υγιεινά και με λιγότερες θερμίδες
• Υγιεινή διαβίωση στο σπίτι
• Σαρακοστιανό τραπέζι: Επιστροφή σε παραδοσιακούς θησαυρούς
• Κάπνισε στο σπίτι του; Απολύστε τον!