Για τους ανθρώπους που όλη η ζωή τους είναι μια Μεγάλη Παρασκευή, για αυτούς που βιώνουν ένα συνεχή βασανιστικό Γολγοθά χωρίς να περιμένουν την Ανάσταση, η ευθανασία παρουσιάζεται σαν μία λύση του μαρτυρίου. Οσοι αντιμετωπίζουν αρνητικά την ευθανασία μπορούν να επικαλούνται τον όρκο του Ιπποκράτη (να μη δώσω ποτέ σε κανένα, έστω και αν μου το ζητήσει, θανατηφόρο φάρμακο, ούτε να δώσω ποτέ τέτοια συμβουλή) ή ακόμα και την άποψη που λέει οτι δεν μπορείς να στερήσεις κάτι που δεν μπορείς να δώσεις, σίγουρα όμως είναι υποχρεωμένοι να αντιμετωπίσουν και τον προβληματισμό που αναδεικνύεται μέσα από τις αγωνιώδεις εκκλήσεις των συνανθρώπων μας που βιώνουν οι ίδιοι το πρόβλημα.

Ο διαχρονικός προβληματισμός για την ευθανασία

H ευθανασία είναι ένα θέμα που απασχολεί τους ανθρώπους απο την αρχαία εποχή. Ο Ιπποκράτης και η σχολή του την απέρριπτε ως ανήθικη, ενώ αντίθετα στην Αρχαία Σπάρτη εύρισκε εφαρμογή στον Καιάδα. Η έλευση του Χριστιανισμού θεώρησε την ευθανασία πράξη εγωιστική και απαράδεκτη…και αυτή η άποψη κυριάρχησε για πολλά χρόνια. Στις αρχές του αιώνα στην Ευρώπη και την Αμερική η κοινωνία έγινε ανεκτική έναντι της ευθανασίας για λόγους ευγονικής. Το τέλος του ναζισμού το 1945 άλλαξε πάλι την οπτική της κοινωνίας για το θέμα μέχρι σήμερα. Στην σύγχρονη εποχή κάτω απο την πίεση οχι πια της ευγονικής αλλά της οικονομίας και του περιορισμού δαπανών το θέμα ξανατέθηκε απο διάφορους φορείς και απο την πολιτεία.

Η Ιερά Σύνοδος αντίθετη στην ευθανασία (δημοσίευση: 16/12/2000)

Υπό την προεδρία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χριστόδουλου, συνεδρίασε η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, με πρώτο θέμα συζήτησης την απόφαση της ολλανδικής βουλής για νομιμοποίηση της ευθανασίας. Οπως επισήμανε ο μητροπολίτης Σπάρτης Ευστάθιος, εκπρόσωπος της Ιεράς Συνόδου ‘είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που μια τέτοια πράξη νομιμοποιείται και επειδή η σύγχρονη κοινωνική αντίληψη με τον ορθολογισμό που τη διακατέχει, εύκολα θυσιάζει στο βωμό του ευδαιμονισμού και του στενού συμφέροντος το σεβασμό στη ζωή και τον άνθρωπο, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, με υψηλό αίσθημα ευθύνης καταθέτει τις θέσεις της επί του θέματος της ευθανασίας’.

Με το πέρας της συνεδρίασης της Ι. Συνόδου δόθηκαν στη δημοσιότητα οκτώ σημεία που αποτελούν τις θέσεις της Εκκλησίας της Ελλάδος για το θέμα αυτό.

Ορισμένες από τις θέσεις αυτές αναφέρουν ότι ‘η ύπαρξη του πόνου στην ανθρώπινη ζωή, όπως και κάθε δοκιμασία είναι ‘συνεργός προς σωτηρίαν’ και ενίοτε ‘κρείττων και αυτής της υγείας’, σύμφωνα με τον Αγιο Γρηγόριο τον Παλαμά.

Παρά ταύτα, η Εκκλησία αναγνωρίζοντας την ασθένεια της ανθρώπινης φύσεως, πάντοτε φιλάνθρωπα ζητεί την απαλλαγή ‘από πάσης θλίψεως, οργής, κινδύνου και ανάγκης’, ενίοτε δε εύχεται και για την ανάπαυση των οδυνομένων (ευχή εις ψυχορραγούντα).

Οι άνθρωποι προσευχόμεθα, δεν αποφασίζουμε για τη ζωή και το θάνατο. Η ευθανασία ενώ δικαιολογείται κοσμικώς ως ‘αξιοπρεπής θάνατος’, στην πραγματικότητα αποτελεί υποβοηθούμενη αυτοκτονία, δηλαδή συνδυασμό φόνου και αυτοχειρίας’.

Οχι στην ευθανασία από τον Παγκόσμιο Ιατρικό Σύλλογο (δημοσίευση: 07/05/2001)

Η αποποινικοποίηση της ευθανασίας, κάτω από προϋποθέσεις, στην Ολλανδία και η πιθανότητα παρόμοιων ρυθμίσεων από άλλα κράτη, προκαλούν την αντίδραση του Παγκόσμιου Ιατρικού Συλλόγου, ο οποίος με το σύνθημα ‘η χρησιμοποίηση οποιασδήποτε μορφής ευθανασίας αντίκειται στην ιατρική ηθική’, καλεί τους ιατρούς να αρνηθούν τη συμμετοχή σε τέτοιες ρυθμίσεις.

Η Επιτροπή Ιατρικής Ηθικής του Συλλόγου, συνεδριάζοντας αποφάσισε σχεδόν ομόφωνα (μειοψήφισε μόνον ο Ολλανδός αντιπρόσωπος) ότι η ‘η ευθανασία έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη βασική ιατρική ηθική και συστήνει σε όλους τους ιατρούς να αντιδράσουν ακόμη και εάν οι τοπικοί νόμοι το επιτρέψουν’.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Παγκόσμιου Ιατρικού Συλλόγου, ‘το ιατρικό λειτούργημα πρέπει να έχει ως μόνο στόχο τη διαφύλαξη της ζωής και τη βοήθεια των ασθενών. Κατά συνέπεια, ο σκοπός θα πρέπει να είναι η ανακούφιση των τελευταίων στιγμών της ζωής και όχι η συντόμευσή τους’.

Νόμιμη η ευθανασία στην Ολλανδία (δημοσίευση: 29/11/2000)

Η Ολλανδία είναι η πρώτη χώρα στον κόσμο που νομιμοποιεί την ευθανασία, καθώς το κοινοβούλιο ενέκρινε χθές νόμο που επιτρέπει κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις την εφαρμογή της. Σύμφωνα με το νέο νόμο, η διακοπή της ζωής ενός ασθενή νομιμοποιείται και επιτρέπεται, κάτω από πολύ αυστηρά κριτήρια:

Ο ασθενής πρέπει να υποφέρει από αφόρητους και συνεχείς πόνους.

Θα πρέπει να έχει επανηλειμμένα ζητήσει βοήθεια για να τερματίσει τη ζωή του και στο σημείο αυτό πρέπει να αναζητείται και δεύτερη ιατρική γνώμη.

Η διακοπή της ζωής πρέπει να γίνεται με έναν ιατρικά κατάλληλο τρόπο.

Για τον προσδιορισμό της έννοιας ‘αφόρητος πόνος’ αναμένονται προτάσεις, εξ΄αφορμής μιας πρόσφατης απόφασης δικαστηρίου, το οποίο αποφάσισε να μην ασκηθεί ποινική δίωξη σε ένα γιατρό, ο οποίος βοήθησε ένα πρώην γερουσιαστή να τερματίσει τη ζωή του, παρά το γεγονός αυτός δεν ήταν σωματικά άρρωστος.

Η μεγάλη πλειοψηφία των Ολλανδών υποστηρίζει το νόμο, παρά το γεγονός ότι υπάρχει και η αντίθετη άποψη, η οποία εκφράζεται από ορισμένες θρησκευτικές και συντηριτικές οργανώσεις. Ενας αμφισβητούμενος όρος πάντως, ο οποίος επέτρεπε σε παιδιά 12 ετών να θέσουν τέρμα στη ζωή τους απερρίφθη και πλέον απαιτείται η γονική συναίνεση για τη διακοπή της ζωής ενός παιδιού, ηλικίας κάτω των 16 ετών.

Ο συγκεκριμένος νόμος τέθηκε σε σε εφαρμογή από την 01/01/2002 (δημοσίευση: 03/01/2002), κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, γεγονός που έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον πολλών Ευρωπαίων πολιτών, αν και ο νόμος θεωρεί ως προϋπόθεση την παραμονή στην Ολλανδία για μεγάλο χρονικό διάστημα και την παρακολούθηση από Ολλανδό οικογενειακό γιατρό.

Το θέμα της ευθανασίας παραμένει ανοικτό

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο (δημοσίευση: 30/04/2002), ότι η ηλικίας 43 ετών Βρετανή Νταϊάν Πρίτι, η οποία πάσχει από ανίατη εκφυλιστική νόσο του νευρικού συστήματος και είναι παράλυτη, δεν έχει το δικαίωμα να αυτοκτονήσει με τη βοήθεια του συζύγου της, σίγουρα δεν κλείνει το θέμα της ευθανασίας, ειδικά για όσους αντιμετωπίζουν την ευθανασία με μεγαλύτερη δεκτικότητα και οι οποίοι μπορούν να ισχυρίζονται – και πιθανότατα έχουν δίκιο – οτι η Ιατρική πρέπει να παρατείνει τη ζωή και όχι τη διαδικασία του θανάτου, κάτι που σε αρκετές περιπτώσεις συμβαίνει στη σύγχρονη Ιατρική Πράξη.

Διαβάστε επίσης

• Τι σημαίνει ο όρος ηθική;
• www.άπιστη.com
• Ευθανασία, μπροστά σε συγγενείς και φίλους
• Οχι στην ευθανασία για την Νταϊάν Πρίτι από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
• Επιτρέπεται πλέον και με νόμο η ευθανασία στην Ολλανδία