Φαντάζεστε να εργάζεστε, να οδηγείτε, να πηγαίνετε σινεμά ή θέατρο και να κάνετε σπορ χωρίς να έχετε την ανάγκη από τα γυαλιά ή τους φακούς επαφής σας; Η λύση για εσάς που έχετε μια διαθλαστική ανωμαλία (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμό) και θέλετε να πετάξετε τα γυαλιά σας ή τους φακούς επαφής σας είναι το excimer laser. Το αποτέλεσμα είναι μια εντυπωσιακή βελτίωση στην όραση και στο lifestyle! Η επέμβαση γίνεται γρήγορα, ανώδυνα και ο ασθενής φεύγει από το χειρουργείο μετά από λίγο χωρίς επιδέσμους.

Πώς μπορεί να αλλάξει η ζωή σας;

Η ανάγκη να φοράμε γυαλιά ή φακούς επαφής για να βλέπουμε καθαρά μπορεί να περιορίσει την ζωή μας. Τα γυαλιά θολώνουν, πέφτουν, σπάνε. Τα πλαίσια και οι χοντροί φακοί των γυαλιών, μας περιορίζουν την πλάγια όραση. Οι φακοί επαφής μπορούν να ερεθίσουν τα μάτια σας, ειδικά αν η σκόνη εισχωρήσει κάτω από αυτούς ή μπορεί να προκαλέσουν αλλεργίες και μολύνσεις πολλές φορές επικίνδυνες. Και οι δύο τρόποι να διορθώνουμε τις αμετρωπίες μας μπορούν να περιορίσουν σημαντικά την καριέρα μας ή τα σπορ. Η διαθλαστική χειρουργική με laser δίνει την εναλλακτική λύση σε όσους θέλουν να περιορίσουν την εξάρτηση από τους φακούς ή τα γυαλιά τους.

Ποιός έχει ένδειξη να κάνει την επέμβαση;

Θεωρητικά το κάθε άτομο που έχει μια διαθλαστική ανωμαλία μπορεί να υποβληθεί σε επέμβαση διόρθωσης εφόσον συμβουλευθεί τον οφθαλμίατρό του και υπάρχουν οι ενδείξεις. Θα πρέπει όμως να γνωρίζετε τι πρέπει να περιμένετε από αυτή την επέμβαση και ποιό είναι το πιθανό ρίσκο. Να ξέρετε ότι εσείς αποφασίζετε για το αν και πότε θα κάνετε την επέμβαση αφού ενημερωθείτε σωστά για αυτήν.

Θα λέγαμε ότι μπορεί να υποβληθούν στο laser όσοι έχουν συμπληρώσει το 20ο έτος της ηλικίας και η διάθλασή τους παραμένει σταθερή τον τελευταίο χρόνο. Ακόμη αεροπόροι, αθλητές, πυροσβέστες, αστυνομικοί, στρατιωτικοί κ.τ.λ και όσοι για οποιοδήποτε λόγο δεν θέλουν (επαγγελματικοί λόγοι) ή δεν μπορούν να φορούν γυαλιά ή έχουν προβλήματα με τους φακούς επαφής τους (δυσανεξία, αλλεργία). Γενικά όσοι ενδιαφέρονται για την εμφάνισή τους μπορούν να υποβληθούν στην επέμβαση. Η διαθλαστική χειρουργική αντιστοιχεί με την πλαστική και αισθητική χειρουργική από την στιγμή που μεταβάλλουμε τον κερατοειδή μας και πολλές φορές γίνετε για αισθητικούς λόγους.

Δεν μπορούν να χειρουργηθούν όσοι έχουν κερατόκωνο (δυστροφία του κερατοειδούς), βαριά ξηροφθαλμία, μικτό και ανώμαλο αστιγματισμό, πολύ υψηλή μυωπία ή υπερμετρωπία.

Πώς γίνεται η επέμβαση με το laser;

Το excimer laser χρησιμοποιείται με τρόπο ώστε να διαμορφώσει την επιφάνεια του κερατοειδούς και να εξαλειφθεί ή μειωθεί η ανωμαλία.

Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται είναι κυρίως δύο: η ΦΩΤΟΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΗ ΚΕΡΑΤΕΚΤΟΜΗ (PRK) και η ΕΝΔΟΣΤΡΩΜΑΤΙΚΗ ΚΕΡΑΤΟΣΜΙΛΕΥΣΗ ΜΕ ΑΚΤΙΝΕΣ ΛΕΙΖΕΡ (LASIK).

PRK: το laser δρα πάνω στον κερατοειδή αφού αφαιρεθεί το επιθήλιο με αλκοόλ ή μηχανικά. Για την επέμβαση χρησιμοποιούνται αναισθητικές σταγόνες και είναι εντελώς ανώδυνη. Η εφαρμογή του laser διαρκεί λιγότερο από 1 λεπτό ενώ η όλη διαδικασία δεν ξεπερνά τα 15 λεπτά. Στο τέλος τοποθετείται ένας προστατευτικός φακός επαφής μέχρι να ξανασχηματιστεί το επιθήλιο (3-4 μέρες). Μπορεί να υπάρξει μετεγχειρητικός πόνος, μέχρι την επούλωση του επιθηλίου, ο οποίος υποχωρεί με τα συνήθη αναλγητικά. Μετεγχειρητικά η όραση είναι λίγο θαμπή αλλά βελτιώνεται σταδιακά στις επόμενες ημέρες μέχρι την πλήρη αποκατάστασή της. Με την PRK διορθώνουμε ικανοποιητικά μυωπίες μέχρι επτά βαθμούς (- 7.00 D), υπερμετρωπίες μέχρι 3 βαθμούς και αστιγματισμούς μέχρι 3-4 βαθμούς. Ωστόσο, χρησιμοποιείται, κυρίως για χαμηλές μυωπίες μέχρι 4 βαθμούς λόγω καλύτερων αποτελεσμάτων.

LASIK: η τεχνική είναι ελληνική εφεύρεση! Ενδείκνυται για όλες τις μυωπίες (-1.00 μέχρι -15.00 D). Η υπερμετρωπία και αστιγματισμός έχουν περισσότερους περιορισμούς (μέχρι 3-4 βαθμούς), ωστόσο μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να μειώσουν την ανωμαλία εφόσον είναι μεγαλύτερη. Είναι η τεχνική που εφαρμόζεται σε όλο τον κόσμο και αυτή που έχει και τα καλύτερα αποτελέσματα. Στην Αμερική μόνο έγιναν ένα εκατομμύριο επεμβάσεις με την τεχνική αυτή το 1999 ενώ το νούμερο αυτό έχει ήδη ξεπεραστεί για το 2000! Για την τεχνική εκτός από το laser χρειάζεται και μια άλλη συσκευή που λέγεται μικροκερατόμος. Ο μικροκερατόμος δημιουργεί ένα flap (φέτα) στην επιφάνεια του κερατοειδούς χωρίς να την τραυματίζει. Το laser δρα κάτω από το flap αφού το σηκώσουμε προσεκτικά κάτω από το χειρουργικό μικροσκόπιο. Το flap κλείνει και η επέμβαση τελειώνει. Δεν διαρκεί περισσότερο από 15 λεπτά ενώ δεν χρειάζεται προστατευτικός φακός και δεν υπάρχει πόνος μετεγχειρητικά. Μερικές φορές υπάρχει η αίσθηση του ξένου σώματος για την πρώτη μέρα που ελαττώνεται σημαντικά με τα κολλύρια που δίνονται μετεγχειρητικά. Κατά αυτόν τον τρόπο, επιτυγχάνεται η άμεση αποκατάσταση της όρασης και ελαχιστοποιείται η πιθανότητα κάποιας θολερότητας (haze) του κερατοειδούς. Η μετεγχειρητική πορεία είναι ομαλή και οι περισσότεροι ασθενείς βλέπουν καθαρά από την επόμενη κιόλας μέρα. Καλύτερα αποτελέσματα έχουμε μέχρι 11 βαθμούς μυωπία και συνηθίζουμε να μην ξεπερνάμε αυτό το όριο. Σημαντική ένδειξη έχει το πάχος του κερατοειδούς που μετρούμε προεχγειρητικά (παχυμετρία). Λεπτός κερατοειδής με υψηλή μυωπία μπορεί να δυσχεραίνει σημαντικά την επέμβαση.

Τι κάνουμε στις υψηλές διαθλαστικές ανωμαλίες;

Στις μεγαλύτερες αμετρωπίες, μυωπίες άνω των 11 βαθμών (διοπτριών) και υπερμετρωπίες άνω των 3 βαθμών, η δεκαπενταετής πια πείρα με τα laser, έδειξε ότι καλύτερα αποτελέσματα έχουμε καταφεύγοντας σε συμβατικές επεμβάσεις ή συνδυασμό συμβατικών επεμβάσεων με laser. Η ένθεση ενδοφθάλμιων φακών, δηλ. φακών που μπαίνουν μέσα στο μάτι, αποτελεί μια εναλλακτική χειρουργική επέμβαση. Το πλεονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι ότι είναι αντιστρέψιμη. Δηλ. ο φακός μπορεί να αφαιρεθεί εφόσον υπάρξει λόγος κάτι που δεν επιτυγχάνεται με την επέμβαση με λέιζερ. Για καλύτερα και πιο προβλέψιμα αποτελέσματα οι τεχνικές αυτές συνδυάζονται με το laser (bioptics), το οποίο γίνεται λίγο καιρό αφού τοποθετηθεί ο ενδοφακός και έχουμε μια τελική οπτική οξύτητα.

Αλλη εναλλακτική επέμβαση είναι η διαθλαστική φακεκτομή (clear lens extraction) δηλ. η αφαίρεση του φακού του ματιού με τρόπο ανάλογο που αφαιρείται για τον καταρράκτη και η ένθεση διορθωτικού ενδοφακού. Η τεχνική αυτή ακολουθείται στην περίπτωση που υπάρχουν ήδη κάποιες θολερότητες του φακού του ματιού και κυρίως σε μεγαλύτερες ηλικίες όπου ο καταρράκτης έχει κάνει ήδη την εμφάνισή του. Σε μεγάλους αστιγματισμούς μπορούν να γίνουν αστιγματικές κερατοτομές, δηλ. μικρές τομές στον κερατοειδή για να αλλάξει η ανώμαλη καμπυλότητά του. Σε παθολογικές καταστάσεις όπως ο κερατόκωνος, κατά τον οποίο έχουμε πολύ μεγάλους αστιγματισμούς υπάρχει ένδειξη για μεταμόσχευση κερατοειδούς.

Αποτελέσματα

Η δεκαπενταετής πια πείρα που έχουμε με τις επεμβάσεις αυτές μας επιτρέπει να πούμε ότι τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά. Οι ασθενείς φεύγουν απόλυτα ευχαριστημένοι από το χειρουργείο και οι επόμενες μέρες αποτελούν ένα νέο κεφάλαιο στη ζωή τους. Ηδη στην Αμερική έχουν ξεκινήσει έρευνες που μελετούν το ψυχολογικό προφίλ των ασθενών που υποβλήθηκαν σε διόρθωση.

Το 95% των ασθενών απαλλάσσονται εντελώς από την εξάρτηση των γυαλιών ή των φακών επαφής τους. Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουμε τι σημαίνει επιτυχία στην επέμβαση αυτή. Επιτυχία θεωρούμε ακόμη και μια απόκλιση +/- 0,50 βαθμούς από το μηδέν. Οπως μπορεί κάποιος να καταλάβει, ο μισός βαθμός κάποιας ανωμαλίας που ενδεχομένως να μείνει (συνήθως επιτυχγάνουμε το μηδέν), δεν περιορίζει την όραση και τα γυαλιά δεν είναι απαραίτητα παρά μόνο σε ελάχιστες περιπτώσεις και εφόσον το θελήσει ο ασθενής.

Το αποτέλεσμα εξαρτάται από το μέγεθος της αμετρωπίας. Οσο πιο μεγάλη είναι, τόσο πιο μεγάλη μπορεί να είναι η απόκλιση. Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι σε μεγαλύτερες αμετρωπίες είναι πιθανό να μείνει ένα μικρό μέρος αμετρωπίας το οποίο θα χρειαστεί να διορθωθεί με μια δεύτερη επέμβαση (touch up). Παίζει πολύ μεγάλο ρόλο η μέτρηση που γίνεται προεγχειρητικά καθώς και το laser που χρησιμοποιούμε. Ωστόσο, το τελικό αποτέλεσμα θα είναι το επιθυμητό.

Επιπλοκές

Οπως σε κάθε επέμβαση, μικρή ή μεγάλη, υπάρχει ο κίνδυνος των επιπλοκών. Οι επιπλοκές εδώ είναι όμως σπάνιες και συνήθως αντιμετωπίσιμες. Ποιές θα μπορούσαν να είναι αυτές;

· Υπερδιόρθωση ή υποδιόρθωση.
· Αλως γύρω από τα φώτα το βράδι ειδικά σε άτομα με μεγάλη κόρη.
· Ανώμαλος αστιγματισμός.
· Πτυχώσεις στο flap ή flap που δεν τοποθετήθηκε σωστά στην ακριβή του θέση.
· Μετεγχειρητική θολερότητα (haze) του κερατοειδούς (σπάνια).
· Μόλυνση. Η πιο βαριά επιπλοκή με κίνδυνο να μειωθεί η όραση. Πρέπει όμως να σημειώσουμε ότι είναι πάρα πολύ σπάνια και είναι κατά πολύ κάτω από το ποσοστό μόλυνσης που έχουν και οι πιο απλές και συχνές επεμβάσεις στην ιατρική.

Που γίνεται; Πόσο κοστίζει;

Αρκετά ιδιωτικά κέντρα διαθέτουν την πολύ ακριβή τεχνολογία του excimer laser στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα στην Αθήνα υπάρχουν 6-7 κέντρα, 1 στην Θεσσαλονίκη και 2 στην Κρήτη ενώ το ένα από αυτά είναι και το Πανεπιστήμιο του Ηρακλείου (το μόνο κρατικό) το οποίο όμως λειτουργεί ως ιδιωτικού δικαίου κέντρο.

Πόσο κοστίζει λοιπόν μια τέτοια επέμβαση; Ανέρχεται γύρω στις 400.000 με 600.000 δρχ. ανά οφθαλμό ανάλογα με το κέντρο, με το χειρουργό και την τεχνική. Αν χρειαστεί να επαναληφθεί, τα περισσότερα κέντρα δεν χρεώνουν τον ασθενή την δεύτερη φορά, δηλ. γίνεται εντελώς δωρεάν. Θα πρέπει όμως να δούμε την επέμβαση αυτή σαν μια επένδυση για όλη μας τη ζωή αφού το αποτέλεσμα δεν μεταβάλλεται με τον χρόνο. Σκεφτείτε πόσα ξοδεύετε το χρόνο για τους φακούς επαφής σας και για τα υγρά τους ή πόσο κοστίζουν ένα ζευγάρι καλά διορθωτικά γυαλιά που πρέπει να αλλάζεται κάθε τόσο τους φακούς τους επειδή φθείρονται ή επειδή ο σκελετός σας δεν ακολουθεί την μόδα;

Επίλογος

Είμαστε πια σε θέση να πετάξουμε τα γυαλιά και τους φακούς επαφής μας στον κάλαθο των αχρήστων εφόσον το θελήσουμε. Θυμηθήτε ότι την απόφαση την παίρνετε εσείς και μόνο εσείς αφού ενημερωθείτε διεξοδικά για την επέμβαση και λύσετε όλες σας τις απορίες. Εχετε κάθε δικαίωμα (όπως και για οποιαδήποτε ιατρική πράξη) να γνωρίζετε τα πάντα γύρω από αυτό που θα κάνετε και ειδικά σε μια επέμβαση που έχει κυρίως αισθητικό χαρακτήρα και που αφορά την όρασή σας. Ο γιατρός έχει μόνο τον επικουρικό ρόλο. Είναι αυτός που θα σας ενημερώσει, θα σας κατατοπίσει και εφόσον έχει εξειδικευτεί στην διαθλαστική χειρουργική θα προχωρήσει και στην επέμβαση. Δεν έχετε παρά να τον συμβουλευτείτε.

Διαβάστε επίσης

• Έτσι πρέπει να γυμνάζεστε αν έχετε αιμορροΐδες
• Χειμώνας, είναι η κατάλληλη εποχή για αποτρίχωση με laser;
• Απαλλαγείτε από τις αιμορροΐδες
• Τι ακριβώς είναι η «ριζική» αποτρίχωση;
• Αφαίρεση τατουάζ… ο πλαστικός χειρουργός δίνει τη λύση