Αν και η γενετική αποτέλεσε για το έτος 2000 μία από τις μεγάλες ελπίδες της νέας χιλιετίας, ταυτόχρονα ήταν και αρνητική πρωταγωνίστρια, φέρνοντας σε δύσκολη θέση κυβερνήσεις και επιχειρηματίες, όπως συνέβη στην Ελλάδα με αφορμή το μεταλλαγμένο βαμβάκι. Με τον όρο μεταλλαγμένο βαμβάκι εννοούμε το βαμβάκι που έχει υποστεί επεξεργασία και αλλαγή του γενετικού του υλικού με την χρήση της γενετικής μηχανικής και της βιοτεχνολογίας. Ετσι μιλάμε για γενετικά τροποποιημένο βαμβάκι, το οποίο έχει υποστεί τροποποίηση στην βασική ουσία του γενετικού του υλικού, που είναι το DNA με στόχο την επίτευξη κάποιων επιθυμητών μορφολογικών και φυσιολογικών χαρακτηριστικών.

Οι παλινωδίες της Πολιτείας

Αν και η Ελληνική Κυβέρνηση καταψήφισε την αίτηση για καλλιέργεια μεταλλαγμένου βαμβακιού με το σκεπτικό ότι μπορεί να υπάρξουν απρόβλεπτες και ανεξέλεγκτες επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην υγεία, οι οικονομικές επιπτώσεις του προβλήματος που δημιουργήθηκε την οδήγησαν από την θέση ‘δεν εισήχθη μεταλλαγμένος σπόρος στη χώρα μας, κι ότι ο θόρυβος γύρω από το θέμα είναι μια προσπάθεια δυσφήμισης του εθνικού προϊόντος’, στην άποψη ότι ‘οι καλλιέργειες του μεταλλαγμένου βαμβακιού θα καταστραφούν και θα υπάρξει πλήρης αποζημίωση των αγροτών’, στην απόφαση ότι ‘όσα χωράφια σπάρθηκαν με βαμβακόσπορο που περιείχε λιγότερο από 1% μεταλλαγμένο υλικό δεν χρειάζεται να καταστραφούν, αλλά θα γίνει επεξεργασία τους σε ξεχωριστά εκκοκιστήρια και ο μέν σπόρος θα καταστραφεί αλλά οι ίνες του βαμβακιού θα εξαχθούν.’

Φεβρουάριος 1999
Απορρίπτεται η αίτηση καλλιέργειας μεταλλαγμένου βαμβακιού στις χώρες της ΕΕ. Η Ελλάδα καταψήφισε την αίτηση για καλλιέργεια μεταλλαγμένου βαμβακιού με το σκεπτικό ότι μπορεί να υπάρξουν απρόβλεπτες και ανεξέλεγκτες επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην υγεία.

Φεβρουάριος 2000
Η Γκρινπίς καταφέρνει να πάρει μερικά δείγματα σπόρων από επτά ποικιλίες βαμβακιού από αποθήκες στην Κεντρική Ελλάδα.

Μάρτιος 2000
Τα αποτελέσματα του εργαστηριακού ελέγχου αποδεικνύουν ότι τρεις από τις επτά ποικιλίες είναι επιμολυσμένες με μεταλλαγμένο σπόρο. Η Γκρινπίς πραγματοποιεί διαμαρτυρία μπροστά από το Υπουργείο Γεωργίας, ζητώντας επειγόντως την άμεση λήψη μέτρων πριν ξεκινήσει η σπορά στις αρχές Απριλίου. Ο υπουργός Γεωργίας, Γιώργος Ανωμερίτης, ζητά από όλες τις εταιρίες παραγωγής και εισαγωγής σπόρων βαμβακιών να παρουσιάσουν πιστοποιητικά και αποτελέσματα εργαστηριακών αναλύσεων που να πιστοποιούν ότι οι σπόροι τους δεν είναι μεταλλαγμένοι. Η Ένωση Ελλήνων Παραγωγών και Εμπόρων Σπόρων, οι εταιρίες σπόρων, η Ισπανία και οι ΗΠΑ πιέζουν να σταματήσει η διαδικασία των ελέγχων.

Απρίλιος 2000
Ο υπουργός Γεωργίας δήλωσε ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα με το βαμβάκι στην Ελλάδα, καθώς δεν εισήχθη μεταλλαγμένος σπόρος στη χώρα μας, κι ότι ο θόρυβος γύρω από το θέμα είναι μια προσπάθεια δυσφήμισης του εθνικού προϊόντος.

Μάιος-Ιούνιος 2000
Τα πανεπιστημιακά εργαστήρια εντοπίζουν αρκετές σπορομερίδες που περιέχουν μεταλλαγμένο γενετικό υλικό.Η ανθοφορία του βαμβακιού στην Ελλάδα ξεκινά στις αρχές Ιουλίου. Ανησυχία των ελλήνων μελισσοκόμων και παραγωγών μελιού για τις άμεσες και έμμεσες συνέπειες της καλλιέργειας μεταλλαγμένου βαμβακιού στις μέλισσες και στο μέλι.

Ιούλιος 2000
Το υπουργείο Γεωργίας ανακοίνωσε ότι βρέθηκαν 69 σπορομερίδες επιμολυσμένες με μεταλλαγμένο σπόρο βαμβακιού και ότι θα πραγματοποιηθεί δεύτερος γύρος εργαστηριακών αναλύσεων.Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Ηλίας Ευθυμιόπουλος, ανακοίνωσε την ανάληψη ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας με σκοπό τη βελτίωση της νομοθεσίας (αντικειμενική ευθύνη, δυνατότητα μιας χώρας να απαγορεύσει την καλλιέργεια μεταλλαγμένων κλπ.). Δήλωσε, επίσης, ότι οι καλλιέργειες του μεταλλαγμένου βαμβακιού θα καταστραφούν και θα υπάρξει πλήρης αποζημίωση των αγροτών.

Αύγουστος 2000
Ο υπουργός Γεωργίας πραγματοποίησε συνέντευξη Τύπου, κατά την οποία έδωσε λεπτομερή αποτελέσματα των δεύτερων εργαστηριακών αναλύσεων. Σ’ αυτές βρέθηκαν 77 σπορορομερίδες (847 τόνοι) που περιείχαν μεταλλαγμένους σπόρους. Οι 55 απ’ αυτές ανήκουν στην εταιρία “Stoneville”, ενώ άλλες τρεις στην εταιρία “Delta and Pine”. Η καλλιέργεια των 847 τόνων θα κάλυπτε έκταση 350.000 στρεμμάτων, ωστόσο ο υπουργός ανακοίνωσε ότι η επιμόλυνση έως 1% είναι αποδεκτή και ότι η προσοχή των υπηρεσιών θα επικεντρωθεί στο υπόλοιπο μέρος του προβλήματος. Εκτίμησε δε την έκταση της επιμολυσμένης καλλιέργειας μεταξύ 20.000 και 40.000 στρεμμάτων (Η τελική έκταση υπολογίσθηκε στο τέλος του μήνα γύρω στα 10.000 στρέμματα).Στο μεταξύ, το ΥΠΕΧΩΔΕ δήλωσε ότι οι εταιρίες παραγωγής και εισαγωγής σπόρου βαμβακιού είναι υπεύθυνες για την επιμόλυνση και ότι πρέπει να πληρώσουν. Οι εν λόγω εταιρίες αντέδρασαν σε οποιοδήποτε έλεγχο, αναλύσεις, πιστοποιητικά και αντικειμενική ευθύνη.

Σεπτέμβριος 2000
Ο υπουργός Γεωργίας, έπειτα από συζήτηση με τον υφυπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, ανακοίνωσε την τελική απόφαση των δύο υπουργείων, σύμφωνα με την οποία αναφέρθηκαν τα εξής: Δεν έγινε εισαγωγή μεταλλαγμένου σπόρου βαμβακιού στην Ελλάδα. Ορισμένες σπορομερίδες βρέθηκαν επιμολυσμένες με μεταλλαγμένους σπόρους βαμβακιού. Σημαντική ποσότητα αυτών βρέθηκε σε αποθήκες, η οποία είτε θα καταστραφεί είτε θα επανεξαχθεί. Η έκταση όπου η παρουσία μεταλλαγμένου σπόρου ξεπερνά το 1% είναι 5.600 στρέμματα. Η συγκομιδή σ’ αυτή την έκταση θα γίνει ξεχωριστά. Το προϊόν αυτών των αγρών θα πάει σε δύο επιλεγμένα εκκοκκιστήρια όπου ο σπόρος θα ξεχωρίσει από την ίνα και εν τέλει θα καταστραφεί. Όσον αφορά στην ίνα, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα αφού τα ξένα γονίδια δεν μπορούν να αναγνωριστούν. Παρόλα αυτά, η συγκεκριμένη ίνα δεν θα πωληθεί στην ελληνική αγορά. Σύμφωνα με την Γκρινπίς, η ανακοίνωση αυτή έρχεται σε κατάφορη αντίθεση με την κοινοτική Οδηγία 90/220, η οποία απαγορεύει την απελευθέρωση μεταλλαγμένου βαμβακιού στο περιβάλλον, καθώς και τη χρήση και την εμπορία αυτού και των προϊόντων τους.

Διαβάστε επίσης

• Γρηγόρης Τζιστούδης: η πολιομυελίτιδα δεν τον εμπόδισε να φτάσει στην κορυφή
• Καλημέρα από τον ΚΥΡ στο διαδίκτυο!
• Συνέντευξη του υπουργού Υγείας στο BBC
• Η κρίση στη Δημόσια Υγεία με το φακό του BBC
• Μα πού είναι αυτό το μέρος;