Οι εφημερίες ετοιμότητας (on call) δεν θα προσμετρώνται στον χρόνο εργασίας των γιατρών, καθώς μόνο οι εφημερίες υπό το καθεστώς της φυσικής παρουσίας του γιατρού έχουν τα χαρακτηριστικά στοιχεία της έννοιας του χρόνου εργασίας. Αυτό αποφάσισε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο μετά από προσφυγή του συνδικαλιστικού οργάνου γιατρών της πόλης Βαλένθια της Ισπανίας. Σύμφωνα με την απόφαση του Δικαστηρίου, οι νοσοκομειακοί γιατροί δεν εκτελούν εφημερία, όταν υπάρχει απλώς δυνατότητα επικοινωνίας και άμεσης ανάκλησης τους και συνεπώς δεν θεωρείται η απασχόληση τους αυτή ως χρόνος εργασίας.

Η απόφαση αυτή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου έχει όπως είναι φυσικό εφαρμογή σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και πιθανότατα θα επηρεάσει το καθεστώς των εφημεριών στην Ελλάδα σήμερα. Ακολουθεί η απόφαση του Δικαστηρίου.

Απόφαση του Δικαστηρίου στην υπόθεση C-303/98
3 Οκτωβρίου 2000

Το Δικαστήριο αποφαίνεται επί της εφαρμογής επί του ιατρικού προσωπικού των ομάδων πρώτων βοηθειών διαφόρων διατάξεων των κοινοτικών οδηγιών σχετικά με τη βελτίωση της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων
Το SIMAP είναι το συνδικαλιστικό όργανο των ιατρών του δημόσιου συστήματος υγείας της Περιφέρειας της Βαλένθιας. Με προσφυγή που άσκησε κατά του Υπουργείου Υγείας της εν λόγω Περιφέρειας, ζήτησε να εφαρμοστούν ορισμένες διατάξεις σχετικά με τη διάρκεια και την οργάνωση του χρόνου εργασίας του ιατρικού προσωπικού που υπηρετεί στις ομάδες πρώτων βοηθειών των κέντρων υγείας.
Κατά το συνδικαλιστικό αυτό όργανο, οι ιατροί αυτοί υποχρεούνται να εργάζονται χωρίς κανένα χρονικό περιορισμό και χωρίς κανένα ημερήσιο, εβδομαδιαίο, μηνιαίο ή ετήσιο ανώτατο όριο.
Το Tribunal Superior de Justicia de la Comunidad Valenciana υποβάλλει στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ορισμένα ερωτήματα ως προς την ερμηνεία των κανόνων του κοινοτικού δικαίου σχετικά με την προώθηση της βελτίωσης της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων και σχετικά με ορισμένα στοιχεία της οργάνωσης του χρόνου εργασίας.
Το Δικαστήριο διαπιστώνει κατ’ αρχάς ότι οι κανόνες του κοινοτικού δικαίου σχετικά με τη βελτίωση της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων κατά την εργασία, και ειδικότερα η οδηγία για την οργάνωση του χρόνου εργασίας, εφαρμόζονται στη δραστηριότητα των ιατρών των ομάδων πρώτων βοηθειών. Οι εν λόγω ιατροί δεν ανήκουν στις επαγγελματικές κατηγορίες (που έχουν σχέση με την άσκηση ιδιαίτερων
δραστηριοτήτων του δημόσιου τομέα, π.χ. των προοριζόμενων να διασφαλίζουν τη δημόσια τάξη και ασφάλεια) που οι διατάξεις του κοινοτικού δικαίου εξαιρούν, λόγω των ιδιαιτεροτήτων τους, από το πεδίο εφαρμογής τους.
Το Δικαστήριο εξετάζει κατά πόσον οι εφημερίες τις οποίες πραγματοποιούν οι ιατροί αυτοί είτε υπό το καθεστώς της φυσικής παρουσίας τους στο κέντρο υγείας είτε υπό το καθεστώς της συνεχούς δυνατότητας επικοινωνίας μαζί τους πρέπει να θεωρηθούν, από την άποψη του κοινοτικού δικαίου, ως χρόνος εργασίας, δηλαδή μέρος της περιόδου κατά τη διάρκεια της οποίας ο εργαζόμενος βρίσκεται στην εργασία και ασκεί τη δραστηριότητα ή τα καθήκοντά του.
Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι σκοπός της οδηγίας είναι η εξασφάλιση της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων, οι οποίοι πρέπει να διαθέτουν ορισμένες ελάχιστες περιόδους αναπαύσεως και κατάλληλα διαλείμματα εργασίας.
Κατά το Δικαστήριο, οι εφημερίες τις οποίες πραγματοποιούν οι ιατροί υπό το καθεστώς της φυσικής παρουσίας τους στο κέντρο υγείας ενέχουν τα χαρακτηριστικά στοιχεία της έννοιας του χρόνου εργασίας. Αντίθετα, όταν απλώς υπάρχει δυνατότητα συνεχούς επικοινωνίας μαζί τους, το Δικαστήριο κρίνει ότι υπόκεινται σε λιγότερους περιορισμούς κατά τη διαχείριση του χρόνου τους: μόνον ο χρόνος της πραγματικής παροχής πρώτων βοηθειών πρέπει να θεωρηθεί χρόνος εργασίας.
Το Δικαστήριο κρίνει επίσης ότι η εργασία που παρέχουν οι ιατροί των ομάδων πρώτων βοηθειών κατά τις εφημερίες τους αποτελεί εργασία κατά βάρδιες υπό την έννοια του κοινοτικού δικαίου: οι εν λόγω εργαζόμενοι διαδέχονται ο ένας τον άλλον στις ίδιες θέσεις εργασίας εκ περιτροπής, πράγμα το οποίο τους υποχρεώνει να επιτελούν μια εργασία σε διαφορετικές ώρες σε μια δεδομένη περίοδο ημερών ή εβδομάδων.
Τέλος, το Δικαστήριο κρίνει ότι η συναίνεση των ατόμων τα οποία αφορούν οι ενδεχομένως ισχύουσες παρεκκλίσεις από την κοινοτική ρύθμιση περί χρόνου εργασίας είναι αναγκαία, καθόσον η συναίνεση αυτή δεν μπορεί να αντικατασταθεί από συλλογική σύμβαση εργασίας.
Ανεπίσημο έγγραφο προοριζόμενο για τα μέσα ενημερώσεως, το οποίο δεν δεσμεύει το Δικαστήριο. Διατίθεται σε όλες τις επίσημες γλώσσες.
Internet www.curia.eu.int
Για περαιτέρω πληροφορίες επικοινωνήστε με την Estella Cigna, τηλ. (00352) 43 03 2582, fax: (352) 43 03 2674.

Διαβάστε επίσης

• Στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο η Ελλάδα λόγω θορύβου
• Οχι στην ευθανασία για την Νταϊάν Πρίτι από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
• Κατά προτεραιότητα η υπόθεση της ευθανασίας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο
• Πρόγραμμα δράσης για τη δημόσια υγεία από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
• Επιτροπή για το ευρωπαϊκό φάρμακο