Επιδημιολογικά στοιχεία

Η κολπική μαρμαρυγή είναι ίσως η συχνότερη αρρυθμία. Συναντάται σε ποσοστό 1% σε ανθρώπους άνω των 60 ετών και πάνω από 5% σε άτομα άνω των 69. Μόνο στην Αμερική υπολογίζεται ότι 1.5 εκατομμύριο άνθρωποι πάσχουν από αυτή την αρρυθμία, ως επι το πλείστον άνδρες. Η αιτιολογία είναι πολλαπλή με συχνότερη αιτία την καρδιακή ανεπάρκεια, την βαλβιδοπάθεια ιδίως της μιτροειδούς, την διόγκωση του αριστερού κόλπου, την υπέρταση, τον υπερθυρεοειδισμό και την μεγάλη ηλικία χωρίς να αποκλείονται και οι περιπτώσεις ιδιοπαθούς κολπικής μαρμαρυγής χωρίς δηλαδή σαφή αιτιολογία.

Γενικότητες

Η κολπική μαρμαρυγή όπως περιγράφεται πληρέστερα σε ειδικά άρθρα προκαλεί πολλά συμπτώματα (αίσθημα παλμών, πτώση αρτηριακής πίεσης κ.α.) και σημεία (άρρυθμος σφυγμός, πλήρης αρρυθμία στο ηλεκτροκαρδιογράφημα). Εδώ θα ασχοληθούμε όπως με την κυριότερη επιπλοκή της που είναι τα εγκεφαλικά επεισόδια από έμβολα.

Παθογένεια

Το χαρακτηριστικό της κολπικής μαρμαρυγής, είναι η πλήρης αποδιοργάνωση της συστολής των κόλπων, του άνω δηλαδή μέρους της καρδιάς. Οι δύο κόλποι αντί να συστέλονται και να διαστέλονται ρυθμικά και συγχρονισμένα με το κάτω μέρος της καρδιάς (τις κοιλίες) κάνουν μία ταχύτατη κίνηση ινιδισμού, σαν «τρεμούλιασμα» χωρίς ποτέ να συστέλλονται ικανοποιητικά ώστε να ωθήσουν το εντός αυτών αίμα. Αυτό έχει σαν συνέπεια, πρώτον να χάνει η καρδιά 20-25% της απόδοσης που έχει ως αντλία αφού οι κοιλίες δεν γεμίζουν κανονικά και δεύτερον, λόγω χαμηλής ροής μέσα στους κόλπους, το αίμα να θρομβώνεται. Ετσι σε ανύποπτο χρόνο ένα κομμάτι θρόμβου μπορεί να ξεκολλήσει και ακολουθώντας την ροή της κυκλοφορίας του αίματος να φτάσει οπουδήποτε στο σώμα προκαλώντας έμφρακτο όπου αυτό “σφηνωθεί”. Κυρίως μας απασχολεί το ενδεχόμενο να προκληθεί έμφρακτο στον εγκέφαλο προκαλώντας ένα ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Ο κίνδυνος για εγκεφαλικό είναι 5-7 φορές μεγαλύτερος σε αρρώστους με κολπική μαρμαρυγή σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό και γενικά 20-25% των ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων οφείλονται σε καρδιογενείς θρόμβους. Ειδικά όταν έχει προκληθεί άλλο ένα τέτοιο επεισόδιο ο σχετικός κίνδυνος σε σχέση με τον υγιή πληθυσμό είναι 22.5, σε διαβητικούς 1,7, σε υπερτασικούς 1,6 και σε ηλικιωμένους 1,4 για κάθε δεκαετία.

Αντιμετώπιση

Ο τρόπος για να προλάβει κανείς ένα τέτοιο δυσάρεστο γεγονός είναι η σωστή αντιπηκτική αγωγή όπου αυτή ενδείκνυται, δηλαδή σε χρόνια κολπική μαρμαρυγή ή σε παροξυσμική που έχει εκδηλωθεί από τουλάχιστον 24-48ωρών. Το αποτέλεσμα της αντιπηκτικής αγωγής αξιολογείται με μία εξέταση αίματος, το INR. Για να προσφέρει η αγωγή ικανή προστασία στον ασθενή το INR πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ 2,0 και 3,0 σε ασθενείς με προηγούμενο εγκεφαλικό ή άλλο παράγοντα κινδύνου (υπέρταση, διαβήτη, ηλικία > 75, σημαντική βαλβιδοπάθεια). Για τους υπόλοιπους ασθενείς και ειδικά σε πολύ ηλικιωμένους λόγω του κινδύνου εγκεφαλικής αιμορραγίας λόγω αντιπηκτικών, συνιστώμενη τιμή INR είναι μεταξύ 1,8 και 2,2. Τέλος σε ειδικές περιπτώσεις ασθενών που δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για το πόσο σχολαστικοί είναι στη σωστή λήψη των φαρμάκων και την μέτρηση του INR ίσως είναι σωστότερο να εφαρμόσει κανείς ως αντιπητική αγωγή την ασπιρίνη. Περιττό είναι βέβαια να σχολιάσει κανείς ότι η καλύτερη πρόληψη ενός τέτοιου εγκεφαλικού είναι η ανάταξη της κολπικής μαρμαρυγής σε κανονικό φλεβοκομβικό ρυθμό, το συντομότερο δυνατόν εφ’ όσον βέβαια κάτι τέτοιο είναι εφικτό.

Συμπέρασμα

Επειδή το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ειδικά σε νέες ηλικίες μπορεί να εξελιχθεί σε πραγματική αναπηρία θα πρέπει όλοι οι ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή σε συνεργασία πάντα με τον θεράποντα ιατρό τους να φροντίζουν το θέμα αντιπηκτικής αγωγής. Αλλιώς ο κίνδυνος είναι 4,5% ετησίως σε σχέση με το 1% που κινδυνέουν απο εγκεφαλικό τα άτομα κάτω των 65 χωρίς άλλους παράγοντες κινδύνου.

Διαβάστε επίσης

• Ακρυλαμίδη στο ψωμί: κίνδυνος ή υπερβολή;
• Αυξημένος κίνδυνος καρδιοπαθειών στις γυναίκες, μετά την εμμηνόπαυση
• Κίνδυνος εμφάνισης γενετικών ανωμαλιών κοντά σε χωματερές
• Αντισυλληπτικά και κίνδυνος θρομβοεμβολικών επεισοδίων
• Κίνδυνος από το σύνδρομο της οικονομικής θέσης