Ο φυσίατρος σε συνεργασία με το φυσιοθεραπευτή οργανώνουν το πρόγραμμα της φυσιοθεραπείας το οποίο προσαρμόζεται στον κάθε ασθενή ξεχωριστά.

Σύντομη περιγραφή – ορισμός

Η παραπληγία και η τετραπληγία αποτελούν παθήσεις στις οποίες πάσχουν τα κάτω άκρα και άνω και κάτω άκρα αντίστοιχα μετά από κάποια κάκωση της σπονδυλικής στήλης η οποία είναι δυνατόν να προκαλέσει κάκωση του νωτιαίου μυελού και των ριζών.

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑΚΩΣΕΩΝ

Τα κατάγματα της αυχενικής και θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης μέχρι τον 11ο θωρακικό σπόνδυλο προκαλούν αμιγείς βλάβες του νωτιαίου μυελού. Κατάγματα από τον 11ο θωρακικό έως τον 1ο οσφυϊκό σπόνδυλο προκαλούν μικτές βλάβες του μυελού και των ριζών των νεύρων ενώ κατάγματα κάτω από τον1ο οσφυϊκό σπόνδυλο προκαλούν αμιγείς βλάβες των ριζών των νεύρων.

Η νευρολογική εικόνα του τραυματία δεν είναι πάντα ανάλογη της οστικής βλάβης. Έτσι κακώσεις με μεγάλη οστική παρεκτόπιση είναι δυνατόν να μην προκαλούν νευρολογικές διαταραχές ενώ είναι δυνατόν να έχουμε παραπληγία ή τετραπληγία χωρίς να παρουσιάζεται κάποια οστική αλλοίωση στον ακτινολογικό έλεγχο.
Οι κακώσεις του νωτιαίου μυελού ανάλογα με τις παθολογοανατομικές αλλοιώσεις διακρίνονται σε διάσειση του νωτιαίου μυελού, θλάση, σχάση, συμπίεση, αιματομυελία και διατομή η οποία και δίνει την εικόνα της τετραπληγίας και της παραπληγίας. Στην περίπτωση της πλήρους διατομής αρχικά παρατηρείται χαλαρή αισθητικοκινητική τετραπληγία ή παραπληγία από το σημείο της βλάβης και κάτω(ο ασθενής είναι χαλαρός δηλ δεν κινεί και τα τέσσερα ή τα κάτω άκρα αντίστοιχα). Στη συνέχεια η παράλυση μετατρέπεται σε σπαστική με χαρακτηριστική αύξηση των τενοντίων αντανακλαστικών(μη συνειδητοποιημένες κινήσεις).
Ανάλογα με το ύψος της βλάβης στο νωτιαίο μυελό ο ασθενής εμφανίζει διαφορετική εικόνα. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι βλάβες του νωτιαίου μυελού στο 3ο ή 4ο αυχενικό μυελοτόμιο θεωρούνται ασυμβίβαστες με τη ζωή μιας και παύει να λειτουργεί το διάφραγμα που αποτελεί τον σημαντικότερο αναπνευστικό μυ και ο άρρωστος πεθαίνει.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

Το πρόβλημα της αντιμετώπισης των κακώσεων της σπονδυλικής στήλης γίνεται στις μέρες μας όλο και μεγαλύτερο εξαιτίας της αύξησης σε σημαντικό ποσοστό του αριθμού τους λόγω της αύξησης των ατυχημάτων. Έτσι στις μέρες μας γίνεται προσπάθεια θεραπείας και αποκατάστασης των κινητικά ανάπηρων ατόμων λόγω τραυματισμού στη σπονδυλική στήλη σε Ειδικά Κέντρα τα οποία διαθέτουν κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό. Η ομάδα αποκατάστασης αξιολογεί την κάθε περίπτωση, ο φυσίατρος καθορίζει το πρόγραμμα της αποκατάστασης και παρακολουθώντας την πρόοδο κάνει τις ανάλογες τροποποιήσεις.
Ο φυσίατρος σε συνεργασία με το φυσιοθεραπευτή οργανώνουν το πρόγραμμα της φυσιοθεραπείας το οποίο προσαρμόζεται στον κάθε ασθενή ξεχωριστά. Η εντόπιση της βλάβης(αυχενική, θωρακική κλπ), το είδος της βλάβης(διάσειση, πλήρης διατομή κλπ), η ηλικία, το φύλο, το επάγγελμα λαμβάνονται υπόψη στο σχεδιασμό του προγράμματος αποκατάστασης. Η φυσιοθεραπεία πρέπει ν’ αρχίζει όσο το δυνατό νωρίτερα.
Ο ρόλος του φυσιοθεραπευτή είναι η επανεκπαίδευση του ασθενούς ώστε να γίνει κατά το δυνατόν ανεξάρτητος χρησιμοποιώντας διάφορες μεθόδους και τεχνικές. Ο ασθενής πρέπει να εκτελεί τις ασκήσεις του καθημερινά.

Αρχικά ο φυσιοθεραπευτής που αναλαμβάνει έναν ασθενή με παραπληγία ή τετραπληγία φροντίζει το αναπνευστικό του σύστημα .Σε ασθενείς διασωληνωμένους ή με τραχειοστομία η αναπνευστική φυσιοθεραπεία αποβλέπει στην αποβολή των εκκρίσεων ενώ παράλληλα εφόσον επιτραπεί από το γιατρό εκτελούνται παθητικές κινήσεις. Η αναπνευστική φυσιοθεραπεία πρέπει να επαναλαμβάνεται 3-4 φορές ημερησίως. Όταν ο ασθενής αποδεσμευθεί από τον αναπνευστήρα διδάσκεται αναπνευστικές ασκήσεις που διεγείρουν το αντανακλαστικό του βήχα για την αποβολή των εκκρίσεων.

Στη συνέχεια ο φυσιοθεραπευτής φροντίζει ν’ αποκατασταθεί η κινητικότητα των αρθρώσεων και η δύναμη των μυών. Για το σκοπό αυτό στην αρχή εκτελούνται ήπιες παθητικές κινήσεις σε όλες τις αρθρώσεις και σε όλη την τροχιά κίνησης. Οι παθητικές κινήσεις γίνονται με σκοπό να διατηρηθεί το εύρος κίνησης στις αρθρώσεις και το φυσιολογικό μήκος των μυών ώστε να προληφθεί η δημιουργία συμφύσεων και παραμορφώσεων ενώ παράλληλα διεγείρονται τα αντανακλαστικά κάμψης και έκτασης. Κατόπιν ο ασθενής εκτελεί με τη βοήθεια του φυσιοθεραπευτή υποβοηθούμενες ενεργητικές ασκήσεις στοχεύοντας με τον τρόπο αυτό στην αύξηση της μυϊκής δύναμης. Έπειτα εάν η κατάσταση του ασθενούς το επιτρέπει, ο ασθενής εκτελεί ενεργητικές ασκήσεις οι οποίες εκτός από την αύξηση της μυϊκής δύναμης βελτιώνουν την αιματική και λεμφική κυκλοφορία. Στη φάση αυτή ο φυσιοθεραπευτής πρέπει να βοηθήσει τον ασθενή ν’ αποκτήσει συντονισμό και έλεγχο στις κινήσεις του. Τέλος οι μαλάξεις έχει αποδειχθεί ότι βοηθούν σημαντικά τους ασθενείς διότι τους χαλαρώνουν και διευκολύνουν την κυκλοφορία του αίματος.

Σε επόμενη φάση ο φυσιοθεραπευτής πρέπει να επανεκπαιδεύσει λειτουργικά τον ασθενή. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να τον διδάξει ν’ αλλάζει θέση μόνος του στο κρεββάτι και σε επόμενο στάδιο να σηκωθεί και να καθήσει. Όλα αυτά βέβαια προυποθέτουν και την κατάλληλη μυϊκή ενδυνάμωση η οποία επιτυγχάνεται με ένα εκτεταμένο πρόγραμμα ασκήσεων στις οποίες προστίθενται και ασκήσεις αντιστάσεως και τις οποίες πρέπει ο ασθενής να εκτελεί σε καθημερινή βάση. Αφού μάθει να ισορροπεί σε καθιστή θέση, διδάσκεται να μεταφέρεται μόνος του στο αναπηρικό αμαξίδιο και από εκεί στο κρεββάτι. Τέλος ο ασθενής εκπαιδεύεται στη βάδιση με τη βοήθεια κηδεμόνων και βακτηριών. Η εκπαίδευσή του ξεκινά στο δίζυγο βαδίσεως και σε επόμενο στάδιο γίνεται ελεύθερα. Έχει αποδειχθεί ότι είναι ωφέλιμη η άσκηση στο νερό καθώς και σε γυμναστήριο σε ατομικά ή ομαδικά προγράμματα.

Η αποκατάσταση στα άτομα με κακώσεις της σπονδυλικής στήλης δεν είναι συγκεκριμένη και δεν μπαίνει σε καλούπια. Εξαρτάται από το είδος και το μέγεθος της βλάβης και προσαρμόζεται στον κάθε ασθενή ξεχωριστά.

Διαβάστε επίσης

• Κατάκλιση (Έλκη πίεσης)
• Η παράταση του υπουργείου Εργασίας για τα ΚΕΠΑ δεν καλύπτει τα ΑμεΑ
• Απαράδεκτη και αδιανόητη η κατάσταση στα ψυχιατρικά νοσοκομεία
• Η Μυρτώ αγωνίζεται και ελπίζει. Πρωτόγνωρη αλληλεγγύη μέσα από το διαδίκτυο.
• Γρηγόρης Τζιστούδης: η πολιομυελίτιδα δεν τον εμπόδισε να φτάσει στην κορυφή