Η συγκοπή και η λιποθυμία είναι δύο όροι που πολλές φορές χρησιμοποιούνται εναλλακτικά για να περιγράψουν τα επεισόδια απώλειας συνείδησης. Ωστόσο, ενώ οι δυο έννοιες είναι παραπλήσιες υπάρχουν ορισμένες διακριτές διαφορές μεταξύ των δύο.
Τι είναι η συγκοπή;
Η συγκοπή είναι η αιφνίδια και παροδική απώλεια συνείδησης που συμβαίνει όταν μειωθεί η ροή του αίματος στον εγκέφαλο. Αυτό μπορεί να συμβεί για διάφορους λόγους, όπως:
- Αιφνίδια πτώση της αρτηριακής πίεσης
- Διαταραχές του καρδιακού ρυθμού (αρρυθμίες)
- Επίταση της νευρολογικής δραστηριότητας του ασθενούς
Συχνά τα συμπτώματα, εκτός της απώλειας συνείδησης, ενδέχεται επίσης να περιλαμβάνουν:
- Αίσθημα ζάλης
- Θόλωση της όρασης
- Ναυτία
- Φωσφένες ή άλλες οπτικές διαταραχές
- Αίσθημα παλμών
Ένα συγκοπτικό επεισόδιο συνήθως διαρκεί λίγα δευτερόλεπτα ή λεπτά και ο ασθενής επανακτά πλήρως τις αισθήσεις του.
Τι είναι η λιποθυμία;
Η λιποθυμία είναι ένας γενικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει οποιοδήποτε επεισόδιο απώλεια συνείδησης, συμπεριλαμβανομένης της συγκοπής. Η λιποθυμία μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των ακόλουθων:
- Συγκοπτικό επεισόδιο
- Επιληπτική κρίση
- Αναπνευστική ανεπάρκεια
- Υπογλυκαιμία
- Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
- Φάρμακα
Τα συμπτώματα και οι εκδηλώσεις της λιποθυμίας περιλαμβάνουν εκείνα της συγκοπής αλλά μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν:
- Αυξημένο μυικό τόνο ή τρόμο
- Εκσπερμάτωση
- Επιληπτικές κρίσεις
- Απώλεια ούρων και κοπράνων (αναλόγως με το αίτιο)
Πότε να ανησυχήσω;
Εάν έχετε συγκοπή ή λιποθυμία, είναι σημαντικό να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια το συντομότερο δυνατό. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η συγκοπή μπορεί να είναι σημάδι μιας σοβαρής υποκείμενης κατάστασης.
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του ESC (Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρία) για τη συγκοπή, πρέπει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια εάν:
- Η συγκοπή ή η λιποθυμία είναι επαναλαμβανόμενη
- Η συγκοπή ή η λιποθυμία συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα, όπως πόνος στο στήθος, δύσπνοια ή ζάλη
- Είστε άνω των 65 ετών
Εάν έχετε συγκοπή ή λιποθυμία, ο ιατρός σας θα πραγματοποιήσει μια φυσική εξέταση, ηλεκτροκαρδιογράφημα και θα σας ρωτήσει για το ιστορικό σας. Ενδεχομένως θα ζητήσει εργαστηριακές ή απεικονιστικές εξετάσεις για να επιβεβαιώσει ή αποκλείσει τυχόν υποκείμενες καταστάσεις.
Πώς να αποτραπεί η συγκοπή ή η λιποθυμία;
Υπάρχουν ορισμένα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε τον κίνδυνο συγκοπής ή λιποθυμίας, όπως:
- Φροντίστε να είστε καλά ενυδατωμένοι και ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες
- Αποφεύγετε να στέκεστε όρθιοι για μεγάλα χρονικά διαστήματα
- Φροντίστε να ασκείστε τακτικά
- Ελέγξτε το σάκχαρο στο αίμα σας τακτικά εάν πάσχετε διαβήτη
- Μην λαμβάνετε φάρμακα εάν δεν είστε σίγουροι για την ασφάλεια τους και δεν τα έχει συνταγογραφήσει ο ιατρός σας
Εάν είχατε συγκοπή ή λιποθυμία, είναι σημαντικό να μιλήσετε με το ιατρό σας σχετικά με το πώς μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο σας να συμβεί ξανά.
Ειδικός Καρδιολόγος
Επιμελητής Καρδιολογικής Κλινικής Νοσοκομείου ΜΗΤΕΡΑ, όμιλος ΥΓΕΙΑ
Επιμελητής Καρδιολόγος Καρδιοχειρουργικής Μονάδας Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου
Ολοκλήρωσε την ειδικότητα της Καρδιολογίας στο Κωνσταντοπούλειο Γ.Ν. (Αγία Όλγα) και πραγματοποίησε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εν συνεχεία εξειδικεύτηκε στο Λονδίνο της Μεγάλης Βρετανίας στην καρδιακή βηματοδότηση και καρδιακή ανεπάρκεια όπου εργάστηκε και ως Επιμελητής Καρδιολόγος. Είναι μέλος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας αλλά και του Ιατρικού συλλόγου Αθηνών και του Βρετανικού Ιατρικού συλλόγου. Έχει συμμετάσχει σε πολλές διεθνείς πολυκεντρικές κλινικές μελέτες αλλά και σε δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Από τον Ιανουάριο 2020 εργάζεται στο νοσοκομείο ΜΗΤΕΡΑ (όμιλος ΥΓΕΙΑ) ενώ παράλληλα από τον Φεβρουάριο του 2021 εργάζεται στην καρδιοχειρουργική μονάδα του Ωνασείου καρδιοχειρουργικού κέντρου ενώ από τον Ιούλιο του 2022 διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στο κέντρο της Αθήνας.