Γράφει o Μπούτας Ιωάννης, Μαστολόγος συνεργάτης του doctoranytime.gr 

Η αυτοεξέταση είναι ο σημαντικότερος τρόπος, εκτός από τη χρήση απεικονιστικών μεθόδων όπως η μαστογραφία και το υπερηχογράφημα μαστού, πρόληψης πολλών παθήσεων συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου των μαστών.  Μέσα από την τακτική ψηλάφηση μπορεί μια γυναίκα να κατανοήσει και να εξοικειωθεί με την αίσθηση των μαστών της, προκειμένου να μπορεί να παρατηρήσει οποιαδήποτε αλλαγή και να μπορεί να αντιμετωπίσει κάποια ενδεχόμενη βλάβη σε πρώιμο στάδιο.

Ποια σημάδια χρειάζεται να προσέξετε κατά την αυτοεξέταση;

• Σκλήρυνση ή εξογκώματα στο στήθος: ένα ύποπτο μόρφωμα είναι συνήθως σταθερό και όχι ευαίσθητο στην πίεση
• Ένα εξόγκωμα στη μασχάλη που είναι μεγαλύτερο από 1 cm και παραμένει
• Εισολκή θηλής ή τραβηγμένο δέρμα, ειδικά όταν σηκώνετε τα χέρια σας
• Αλλαγές στο σχήμα ή το μέγεθος των μαστών
• Αλλαγές στο δέρμα γύρω από τη θηλή
• Εκκρίσεις από τη θηλή
• Ξαφνική ερυθρότητα ή φαγούρα του μαστού
• Περιορισμοί στην κινητικότητα του μαστού
• Αλλαγές στην υφή του δέρματος του μαστού

Πότε χρειάζεται να γίνεται έλεγχος του μαστού;

Μεγάλο ποσοστό αλλοιώσεων του μαστού ανακαλύπτονται από τις ίδιες τις γυναίκες. Είναι λοιπόν εξαιρετικά σημαντικό για τις γυναίκες όλων των ηλικιών να ελέγχονται τακτικά, ώστε να μπορεί να διαγνωστεί οποιαδήποτε πάθηση όσο το δυνατόν νωρίτερα.

Πριν από την έμμηνο ρύση, το στήθος πολλών γυναικών είναι πιο ευαίσθητο στην πίεση και υπάρχει τάση. Επειδή η κατακράτηση νερού που σχετίζεται με τις ορμόνες μπορεί να προσομοιώσει ένα ογκίδιο και να οδηγήσει σε πανικό και περιττές εξετάσεις, είναι καλύτερο η αυτοεξέταση του μαστού να προγραμματίζεται κάθε μήνα μετά την έμμηνο ρύση. Μετά την εμμηνόπαυση, είναι καλύτερο να επιλέγεται μια καθορισμένη ημέρα για την αυτοεξέταση του μαστού. Για παράδειγμα την πρώτη ημέρα κάθε μήνα.

Κατά την διάρκεια της πρώτης εξέτασης, μην εκπλαγείτε. Ειδικά στις νεότερες γυναίκες, ο μαστός είναι πυκνός και μπορεί να είναι δύσκολη η ψηλάφηση. Ιδανικά την πρώτη φορά που θα προβείτε σε ψηλάφηση μαστών, αυτή να γίνει παρουσία ειδικού μαστολόγου.

Πώς γίνεται η αυτοεξέταση μαστού;

Η αυτοεξέταση μαστού αποτελείται από δύο μέρη: την επισκόπηση του μαστού μπροστά σε καθρέφτη και την ψηλάφηση του μαστού.

Παρατηρείστε, αρχικά, το στήθος σας στον καθρέφτη. Βάλτε τα χέρια σας στους γοφούς, σηκώστε τα χέρια σας σε ανάταση. Λυγίστε τον κορμό σας προς τα εμπρός και αφήστε τα χέρια σας να κρέμονται προς τα κάτω. Πρέπει να δώσετε προσοχή σε τυχόν αλλαγές στην κινητικότητα των μαστών, στο μέγεθος, στο σχήμα καθώς και σε αλλοιώσεις του δέρματος ή της θηλής. Στη συνέχεια, ψηλαφήστε το στήθος σας ενώ στέκεστε. Πιέστε ελαφρά τη θηλή με τα δάχτυλά σας, εάν διαρρεύσει υγρό, ενημερώστε τον γυναικολόγο σας το συντομότερο δυνατό.

Ξεκινήστε την ψηλάφηση με το ένα χέρι σε κυκλική κίνηση από τη μασχάλη και μετακινήστε το προς τη θηλή. Η διαδικασία είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική κατά τη διάρκεια του ντους, και αυτό επειδή η χρήση σαπουνιού κάνει την παρουσία μαζών πιο εμφανή από ότι όταν το δέρμα είναι στεγνό.  Ιδανικά, θα πρέπει να επαναλάβετε αυτή τη διαδικασία ξαπλωμένοι ανάσκελα. Ακόμη, μην παραλείπετε να ψηλαφήσετε την περιοχή της μασχάλης και την θηλή.

Εάν παρατηρήσετε κάποια αλλαγή στον μαστό κατά την αυτοεξέταση, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι πρόκειται για καρκίνο του μαστού. Ωστόσο, θα πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφτείτε τον μαστολόγο σας προκειμένου να διευκρινίσετε τα αίτια ή να κριθεί αν χρειάζεται να πραγματοποιηθούν περαιτέρω εξετάσεις.