Στρες εξετάσεων

Σύντομη περιγραφή – ορισμός

Όταν δίνουμε εξετάσεις, και γενικά όταν πρόκειται να αξιολογηθούμε για τις γνώσεις μας ή για να επιλεχτούμε για μια εργασία, είναι φυσικό να αισθανόμαστε στρες. Το στρες έχει επιδράσεις στο σώμα μας (π.χ. ταχυπαλμία, λαχάνιασμα, κόμπος στο λαιμό, ζαλάδες, ναυτία, συχνοουρία, εφίδρωση, κλπ), στις σκέψεις μας (π.χ. σύγχυση, δυσκολία στη συγκέντρωση, κλπ) και στη διάθεσή μας (π.χ. νευρικότητα, υπερδιέγερση, ανυπομονησία, τρόμος, κατάθλιψη, κλπ). Το στρες όμως δεν έχει μόνο αρνητικές συνέπειες, παρά μόνο όταν είναι υπερβολικό. Αντίθετα μας δίνει την απαραίτητη ενέργεια και θέτει τον οργανισμό μας σε εγρήγορση για να αντιμετωπίσουμε την πρόκληση. Το ζητούμενο άρα είναι να ελέγξουμε το υπερβολικό στρες. Αυτό μπορούμε να το επιτύχουμε ελέγχοντας τις σκέψεις, αφού αυτές διαμορφώνουν τα συναισθήματά μας και επιτρέπουν στο στρες να μας κυριεύσει.

Τι πρέπει να αποφεύγουμε

Ο ψυχολόγος ’αρον Μπεκ περιέγραψε πως ο λανθασμένος τρόπος σκέψης μπορεί να γίνει δυσλειτουργικός. Όταν προετοιμαζόμαστε λοιπόν για τις εξετάσεις πρέπει να αποφύγουμε τις δυσάρεστες σκέψεις, όπως τι κακό βαθμό θα πάρουμε στις εξετάσεις ή τι θα πουν οι γονείς μας, που το μόνο αποτέλεσμα που μπορούν να έχουν είναι να μην μας αφήνουν να συγκεντρωθούμε. Επίσης δεν πρέπει να γενικεύουμε, αφού οι καθηγητές, το σχολείο και οι συμμαθητές μας δεν έχουν καμία σχέση με τις εξετάσεις. Όταν λόγω του στρες δεν προσέχουμε στην τάξη αποκλείουμε μια σημαντική πηγή βοήθειας. Η καταστροφολογία πρέπει επίσης να αποφευχθεί. Αν δεν πετύχουμε στο πανεπιστήμιο φέτος δεν θα καταστραφεί η ζωή μας. Η επιλεκτική αντίληψη δεν θα μας βοηθήσει, αφού αυτό που μας ενδιαφέρει είναι η ύλη που έχουμε ήδη καλύψει και όχι η ύλη που έχουμε ακόμα μπροστά μας. Οι ασπρόμαυρες σκέψεις, όπως «αν δεν πάρω καλό βαθμό δεν αξίζω» ή «αν δεν είμαι άριστη είμαι αποτυχημένη», αποτελεί ανελαστική σκέψη. Δεν είναι όλα άσπρα ή μαύρα και δεν μπορούμε να είμαστε τέλειοι σε όλα. Οι επικριτικές ετικέτες, όπως «είναι χαζή», ή «είμαι τεμπέλα», δεν στηρίζουν την προσπάθειά μας. Τα παράλογα πιστεύω, όπως «η ζωή είναι άδικη», δεν προσφέρουν τίποτα γιατί είναι γεγονός ότι η ζωή δεν έχει μόνο χαρές αλλά και εμπόδια και δυσκολίες. Η αυτοεκπληρούμενη προφητεία, η αρνητική πρόβλεψη που κάνουμε για τον εαυτό μας στο μέλλον, είναι μια παγίδα στην οποία δεν πρέπει να πέσουμε. Τέλος, η μετατόπιση είναι επίσης ένας μηχανισμός που εμποδίζει την επίδοσή μας. Για να αποφύγουμε την στρεσιογόνο δραστηριότητα, επισκεπτόμαστε το ψυγείο, χαζεύουμε τηλεόραση, τηλεφωνούμε σε φίλους, απασχολώντας το νου μας και χάνοντας πολύτιμο χρόνο χωρίς αποτέλεσμα.

Ποιές σκέψεις μας βοηθούν

Το αντίδοτο για όλα αυτά είναι η θετική σκέψη, βασισμένη σε θετικές προσδοκίες, σε θετική προετοιμασία και στη θετική αξιολόγηση του εαυτού μας και της κατάστασης που αντιμετωπίζουμε. Παραδείγματα θετική σκέψεις είναι: «θα διαβάσω με σύστημα και θα πετύχω», «είμαι ικανός/ή και έχω εμπιστοσύνη στον εαυτό μου» και «θα συναναστρέφομαι με ανθρώπους που με ενθαρρύνουν».

Τι βοηθά στο διάβασμα

Η φαντασία και οι οργανωτικές ικανότητες στο διάβασμα μας βοηθούν να πετύχουμε τους στόχους μας. ’ρα είναι σημαντικό ο καθορισμός των στόχων και των κινήτρων που θα δώσουν ώθηση στις προσπάθειες μας.

Αξίζει επίσης να θυμόμαστε ότι ο καλός ύπνος ξεκουράζει τον οργανισμό και μας κάνει πιο αποδοτικούς, να αποφεύγουμε τα μεγάλα και βαριά γεύματα, να ασκούμαστε, να χαλαρώνουμε, και να τονώνουμε τον ενθουσιασμό μας.

Μνήμη

Ένας από τους παράγοντες που επηρεάζουν την επίδοσή μας στις εξετάσεις είναι η μνήμη. Η μνήμη χωρίζεται στην βραχύχρονη, στην οποία οι πληροφορίες δεν συγκρατούνται για πολύ χρόνο, και στην μακρόχρονη, στην οποία καταχωρούνται γνώσεις και αναμνήσεις, τις οποίες μπορούμε να ανακαλέσουμε αργότερα, έχει τεράστια αποθέματα και γίνεται αποτελεσματικότερη με την εξάσκηση. Η μνήμη επηρεάζεται από ενδογενείς παράγοντες, όπως ο θυμός, η ανία, η ανυπομονησία, και από εξωγενείς παράγοντες, όπως η ζέστη, η φασαρία ή ο κακός φωτισμός στο χώρο που διαβάζουμε. Τέλος, η κατανόηση του αντικειμένου που μελετάμε και το σταδιακό και μεθοδικό διάβασμα διευκολύνουν την μνήμη μας.

Διαβάστε επίσης